Een paar jaar geleden mocht ik de Jacobikerk in Utrecht fotograferen. Nu belde dezelfde opdrachtgever, een Amsterdams communicatiebureau op met de vraag of ik dezelfde soort foto’s zou willen maken van de grootste kerk van ons land: de St. Bavo in Haarlem. Architectuurfotografie, maar dan in een kerk. Zeg maar: kerkfotografie.
En zo was ik eerder deze maand in Haarlem. Ik kreeg een uitgebreide rondleiding door de kerk, waarbij ik echt elke hoek mocht zien. Ontzettend gaaf! Wat een mooi gebouw. Ik had toch wel even kippenvel toen ik bij het orgel stond — daar heeft Mozart nog op gespeeld!
De oplettende lezer die mij kent weet dat ik een zekere geschiedenis met kerken heb. Altijd bijzonder om als fotograaf te mogen terugkomen en zo te mogen rondlopen in een gebouw zo vol met geloof en geschiedenis. Daar zit voor mij best wel veel emotie aan.
Wat ook heel gaaf was toen de koster alle kaarsen begon aan te steken. Dat brengt veel sfeer. De kerk is beschikbaar voor huwelijken, en dan gaan de kaarsen ook aan. Dat moet toch mooi zijn!
Ook bij kerkfotografie geldt: let op de details!
De afspraak om te komen fotograferen was een week eerder gemaakt. Er was bedacht dat men die gelegenheid ook wel even kon gebruiken om te dweilen. Zo’n kerk dweilen is een klusje… dan ben je wel even bezig! Daar huur je een speciaal karretje voor. Men had bedacht dat dat karretje en de fotograaf wel om elkaar heen konden werken. Op zich ging dat prima — maar op de foto zie je alles, ook de vloer die aan het opdrogen is. En in zo’n grote koude kerk gaat dat drogen langzaam!
Ik vertel dit omdat mij als fotograaf zo vaak overkomt: er wordt gedacht: ‘dat zie je op de foto niet’ en ‘dat kan wel even tegelijkertijd’. Ik heb het op dit blog al veel vaker geschreven: goede foto’s ontstaan als ALLE factoren samenwerken. Goede foto’s vereisen maximale aandacht voor details, en zo min mogelijk afleidende details. De opdrachtgever baalde hiervan. De bedoeling is dat ik nog een keer terugkom; sommige foto’s moeten dan over.
Hierboven ziet u een overzicht. Hieronder een aantal foto’s. U kunt op de foto’s klikken om ze groter te zien.
Zicht vanuit het midden van de kerk naar het orgel. Normaal staan hier stoelen. Vandaag niet, omdat de vloer werd gedweild. Beetje jammer… ze hadden gedacht dat ik dat op de foto niet zou zien.De preekstoel en het orgel.Zo’n kerk is enorm groot – maar de kunst is om ook de details mooi op de foto te zetten.De zijgang links van het koor.Als je de verlichting wil zien, moet je wat langer blijven.
Gisteravond Themater weer gefotografeerd. Themater is een leuk event dat drie maal per jaar plaatsvind in Capelle aan den IJssel. Het bestaat uit een relevant thema, enkele experts, een local hero, en een leuke/interessante/mooie theateract. Ik fotografeer dit event nu al een aantal jaren met veel plezier.
De foto’s vindt u door op onderstaand plaatje te klikken!
De deelnemers haasten zich bij het NBC naar binnen!
Onlangs een heel leuk evenement gefotografeerd: de NBC Experience! Dit is eventfotografie op zijn best — en dan nog een beetje meer. Ik mocht namelijk ook een leuke video laten zien en mooie portretten maken. Graag laat ik u het een en ander zien van dit mooie evenement! Uiteraard met veel beeld zodat u even mee kunt genieten!
Het NBC waardeert goede eventfotografie!
Allereerst: het NBC Congrescentrum weet waar Abraham de mosterd haalt! Hier doen ze hun uiterste best om het hun opdrachtgevers helemaal, maar dan ook helemaal naar de zin te maken! Met de nieuwste techniek, geweldige catering, het nieuwste van het nieuwste op allerlei gebieden, een zeer gedreven team, en natuurlijk een uitgebreide set zalen met geweldige mogelijkheden.
Ik probeer voortdurend het best mogelijke te leveren op het gebied van eventfotografie en investeer dan ook voortdurend in kennis, apparatuur en vaardigheid — en het NBC waardeert dat!
Daar hoort natuurlijk hele goede eventfotografie bij. Een paar jaar geleden zag ik op een late zaterdagavond een tweet dat het NBC op zoek was naar een hele goede evenementenfotograaf. Ik heb daar snel op gereageerd (naar ik later begreep met nog 34 anderen). Drie werden er uitgenodigd voor een gesprek, en daaruit hebben ze gekozen om met mij verder te gaan. Dat is inmiddels alweer een paar jaar geleden.
Met enige regelmaat mag ik dus de eventfotografie in het NBC verzorgen. Soms in opdracht van het NBC zelf; soms in opdracht van een klant van het NBC. De samenwerking is zeer goed en daar ben ik zeer dankbaar voor. Ik probeer voortdurend het best mogelijke te leveren op het gebied van eventfotografie en investeer dan ook voortdurend in kennis, apparatuur en vaardigheid — en het NBC waardeert dat!
Gaandeweg leer je elkaar goed kennen. Naast dat ik dit heel leuk vindt (er werken echt leuke mensen bij het NBC) is dit ook bijzonder nuttig. Je gaat namelijk begrijpen hoe zij denken (iedere opdrachtgever ziet de wereld toch weer een beetje anders) en zo leer je steeds beter hoe je hen van dienst kan zijn. Ik was dan ook zeer vereerd toen ik uitgenodigd werd om acte-de-présence te geven op de ‘NBC Experience’ — het evenement waar het NBC het beste, mooiste, en nieuwste laat zien van de mogelijkheden op eventgebied.
Maar eerst: portretten
Voorafgaande aan ‘the Experience’ moest ik eerst een aantal portretten schieten in Green Village, één van de NBC locaties. Ik heb voor het NBC alle medewerkers gefotografeerd — maar de medewerkers van Green Village stonden nog niet op de foto. Het resultaat ziet u hieronder.
De stijl van deze portretten is wat ik noem ‘een contextueel, of verhalend portret’. Het betreft niet een foto tegen een witte achtergrond, of alleen een knop-en-schouder portret, maar juist een foto die iets van de normale context van deze persoon. Door de normale werkomgeving te laten zien vertel je iets van het verhaal van deze persoon, en ook je verhaal als organisatie. Het maken van dergelijke portretten vraagt ietsje meer tijd dan een gewoon standaardportret, omdat je steeds een nieuwe locatie opzoekt — maar ik vond dit ontzettend leuk om te doen. En laten we eerlijk zijn: wat een mooie en gezellige mensen werken er bij het NBC!
Eventfotografie in het NBC: the video!
Daarna begon The Experience. Ik had een eigen stand, met twee enorme TV schermen. In deze stand bouwde ik een studio-op-locatie op (waarover straks meer). Op de schermen werden foto’s vertoond. Ik had zelf een mooie video gemaakt, met allerlei foto’s die ik in afgelopen events in het NBC had gemaakt. Deze video toon ik u graag. Hij staat hieronder. Hij duurt ong 4 minuten. Eris geen geluid, want ik heb de video met behulp van Keynote gemaakt, en tijdens The Experience kon ik toch geen geluid laten horen.
Tip: bekijk de video full-screen!
Toen: het event!
Tijdens het evenement zelf mocht ik de fotografie verzorgen. Hieronder ziet u een kleine selectie van beelden. Het NBC kreeg van mij een collectie van 130 beelden. Het evenement duurde zelf 5 uur, maar in de pauzes heb ik portretten gemaakt van bezoekers (zie hieronder), dus dat geeft u een beetje een indruk van de verhouding tussen de duur van een evenement en het aantal foto’s dat dit oplevert als u gebruik maakt van mijn eventfotografie.
Even enkele opmerkingen over dit programma:
U ziet Rens de Jong, bekend van BNR Radio en RTLZ, als dagvoorzitter. Ik ken intussen redelijk wat dagvoorzitters. Rens is wat mij betreft met kop-en-schouders de beste dagvoorzitter van Nederland.
U ziet Adjiedj Bakas. Ik mag Dhr. Bakas een aantal keren per jaar fotograferen. Altijd entertaining, thought-provoking, en inspirerend! Levert een consistente hoog nivo.
op verschillende events zie ik allerlei systemen waarmee gestemd kan worden via de mobiel. Het is echt ongelofelijk hoe vaak de techniek het laat afweten. Op dit event werd er gebruik gemaakt van Buzzmaster. Dit heb ik nou op een aantal events mogen bekijken. Het is het enige systeem dat ik nog niet heb zien crashen en dat altijd gewoon goed heeft gefunctioneerd.
Tip: klik op de foto’s om ze full-screen te zien!
Een stralende interviewer en charmante cameraman vragen bezoekers naar jun verwachtingen.
Bezoekers werden vragen gesteld door deze rondrijdende robot.
Trendwatcher Adjiedj Bakas soreekt tijdens de NBC experience, een event voor de klanten van het NBC. Ik ben als eventfotograaf verbonden aan het NBC.
Portretten in een studio-op-locatie
Maar ik mocht dus meer doen dan alleen het event fotograferen; tijdens de pauze en na afloop mocht ik portretfoto’s maken van de aanwezigen voor LinkedIn. Nou vind ik het maken van mooie portretten geweldig om te doen. Gelukkig gaf het NBC mij vrijheid om mooie portretten te maken ipv de gebruikelijke standaard portretten. Binnen no-time stond er een lange wachtrij. Hieronder ziet u de portretten die ik die middag schoot.
Eventfotografie op zijn best
Dit evenement vond plaats op 30 januari. Wat moet er van de rest van het jaar worden als het leukste evenement als op 30 januari heeft plaatsgevonden? Dat vraag ik mij een beetje af… Of heeft u nog een leuk evenement voor mij om te fotograferen?
Vanochtend vroeg een rondje Capelle aan den IJssel – Nieuwerkerk aan den IJssel – Moordrecht gemaakt, met mijn nieuwe camera, de Fujifilm X-T2. Volgens het KNMI is het voorlopig even de laatste keer dat er sneeuw light. En dan is het mooi rustig op zo’n zondagochtend. Een mooie gelegenheid om wat landschapsfotografie langs de Hollandsche IJssel te doen.
Over ongeveer een maand vertrek ik naar Nepal. Dan moet ik die camera helemaal kennen en snel kunnen gebruiken. Ik ben dus bezig met wat projecten om hem beter te leren kennen. Ik moet zeggen: als iemand die al 20 jaar Nikon gebruikt merk ik dat ik de camera nog niet zo vertrouw (of mezelf niet zo vertrouw?) — maar elke keer dat ik de resultaten zie ben ik wel heel gelukkig. Vandaag ook weer. Sneeuw fotograferen is altijd een beetje een kunst vanwege het hoge contrast en de neiging om de sneeuw op de foto snel grijs te laten worden. Maar deze resultaten vind ik erg mooi.
Wat ik vanochtend probeerde te doen was om gewoon wat typisch Nederlandse landschapstaferelen vast te leggen. Niets bijzonders met licht of dynamiek; alleen maar zondagsrust in de sneeuw.
Landschapsfotografie langs de Hollandse IJssel – ophaalbrug bij de West Ringdijk
Landschapsfotografie langs de Hollandse IJssel – de besneeuwde dijk
Landschapsfotografie langs de Hollandse IJssel
Landschapsfotografie langs de Hollandse IJssel – typisch Nederlands polderlandschap
Landschapsfotografie langs de Hollandse IJssel – Haven aan de Groenendijk
Taking pictures is savoring life intensely, every hundredth of a second.
— Marc Riboud
Mag een werkgever foto’s van werknemers publiceren? Of mogen werknemers protesteren tegen het publiceren van foto’s? Hoe zit dat nou met portretrecht? Hoe respecteren we onze medewerkers, en krijgen we straks toch goede foto’s? Als professioneel fotograaf krijg ik deze vragen heel regelmatig. In deze blog geef ik een aantal feiten en tips.
Even bij het begin beginnen. Ieder persoon heeft portretrecht. Dit houdt in dat een foto waar je duidelijk herkenbaar op staat niet zonder jouw toestemming gepubliceerd mag worden. Een werkgever heeft dus jouw toestemming nodig voordat er foto van jou mag worden gepubliceerd.
Let wel: herkenbaarheid is belangrijk. Bij een foto waar je vaag en wellicht op de rug op staat kun je je niet op portretrecht beroepen.
Het beginsel is dus dat toestemming nodig is — en dat iedereen dat mag weigeren!
Er is één uitzondering: als de foto nieuwswaarde heeft, dan kun je jezelf niet beroepen op portretrecht. Dat is vervelend voor onze minister-president, omdat praktisch elke foto van hem nieuwswaarde heeft. En als u een foto van Gordon maakt, in een park innig kussend met een vrouw, dan mag u die ook publiceren. Maar in foto’s zonder echte nieuwswaarde mogen mensen dus weigeren…
Niet herkenbaar in beeld, dus geen portretrecht.
Als mensen weigeren op grond van portretrecht
Laat ik beginnen met twee redenen waarom mensen weigeren.
Er zijn mensen die, om wat voor reden dan ook, niet op het internet willen. Ze doen niet aan Facebook of LinkedIn, en begeven zich alleen anoniem op het web. Ze zijn bezorgd over privacy en zijn voorzichtig met welke informatie ze over zichzelf achterlaten. Zelf zit ik niet zo in elkaar, maar als iemand aangeeft liever niet online te komen, dan dient dat volgens mij zonder verdere discussie geaccepteerd te worden. Ik zal ook nooit proberen op deze mensen in te praten: deze mensen hebben erover nagedacht en dienen mijns inziens gerespecteerd te worden in hun mening.
Er zijn ook mensen die niet gefotografeerd willen worden omdat ze zichzelf niet fotogeniek vinden. Dat betreft soms mensen die duidelijke aanleiding hebben, zoals slechte huid, enorme pukkels, een enorme neus… maar veel vaker betreft het dames en heren (nou ja, vooral dames…) die door de rest van de collega’s als heel mooi worden ervaren. Het probleem is niet dat ze er slecht uit zien — maar dat ze denken dat ze er slecht uit zien. Tegen dergelijke mensen zeg ik altijd: laat mij nou een paar foto’s maken… misschien dat er toch een ok foto bij zit. En anders kun je dan altijd nog zeggen dat je ze liever niet online hebt. Vaak zijn ze naderhand verrast over hoe leuk de foto dan geworden is. “Oh, die is eigen best leuk – mag ik die zelf ook hebben?” is dan de reactie.
Hoe gaat een werkgever hier nou mee om?
Ik heb een paar tips.
Schakel een goede fotograaf in
Eén reden waarom mensen camera-schuw zijn, is omdat ze te vaak zijn gefotografeerd door iemand die het eigenlijk niet kon. Een goede fotograaf heeft een portfolio dat vertrouwen geeft. Hij stelt je op je gemak, en helpt je poseren. Er ontstaat iets moois — en mensen vinden het leuk om daaraan mee te werken. Huur daarentegen een beginnend fotograaf in, of erger nog, je neefje ‘die ook zo leuk fotografeert’ en je collega’s zeggen de komende 10 jaar ‘nee’ als je voorstelt dat ze op de foto mogen…
Een quitclaim
Als mensen duidelijk herkenbaar in beeld komen, is het ondertekenen van een quit-claim een goed idee. In een quit-claim tekent een werknemer gewoon heel eenvoudig dat hij zijn werkgever toestemming geeft om de foto te gebruiken. U kunt zo’n quit-claim zelf opstellen, of de fotograaf vragen een quit-claim op te stellen en te laten ondertekenen door iedereen die hij fotografeert. Let op: dit is een extra stukje dienstverlening. De fotograaf zal hier kosten voor in rekening brengen.
Arbeidscontract
De toestemming om een foto te mogen gebruiken kan ook contractueel worden vastgelegd. Dit is misschien niet de meest sympathieke oplossing, maar veel evenementen doen het wel zo: door een kaartje te kopen verklaar je jezelf akkoord met de algemene voorwaarden van een evenement. De organisatie mag dan foto’s van jou maken voor veiligheids- en publicitaire doeleinden. Zo’n regeling kan ook worden opgenomen in een arbeidsvoorwaardencontract: je mag als werkgever bijvoorbeeld eisen dat al je werknemers met een foto in dezelfde stijl op LinkedIn staan.
U mag de ruimte verlaten…
Wat ik zelf vaak doe als professioneel fotograaf, is mijn komst in een ruimte aankondigen. Ik loop een kantoor binnen en zeg dan bijvoorbeeld:
Goedemorgen dames en heren. Het komend half uur kom ik hier wat foto’s maken voor uw nieuwe website en brochure. U kunt gewoon doorwerken. Stoort u zich niet aan mij. Maar als u liever niet op de foto komt, kunt u dan de ruimte even verlaten en over een half uur terugkomen? Als u blijft zitten ga ik er van uit dat u er geen problemen mee heeft als ik u op de foto zet. Grote kans dat u er klein en alleen op de achtergrond zichtbaar bent, maar voor alle zekerheid zeg ik het toch even.”
Bereid mensen er even op voor
Kondig de komst van de fotograaf van te voren aan! Als mensen zich er mentaal op instellen, dan voelen ze zich niet overvallen. Informatie creëert een gevoel van vertrouwen en respect. Kunt u gelijk vragen of iedereen de fotograaf even maximale medewerking kan verlenen…. #welzohandig
Persoonlijke benadering
Zoek de meest fotogenieke/karakteristieke mensen uit en benader ze persoonlijk. “Ik zou het heel leuk vinden als we jou mochten fotograferen en op onze folder mochten zetten — want jij vertelt ons verhaal zo goed!” is een mooi compliment! Veel mensen willen daar aan meewerken.
Een kleine beloning
Mijn ervaring is dat als de sfeer in een bedrijf goed is, en mensen worden respectvol benaderd bijna iedereen wil meewerken. Toch vind ik het altijd een toepasselijk gebaar als een werkgever een kleine aardigheid stelt tegenover de toestemming van de werknemer. U kunt denken aan een fles wijn, een boekenbon, een kaartje voor de sauna of de dierentuin… iets om toch uw waardering te laten blijken. De werkgever heeft namelijk afstand gedaan van zijn portretrecht, en omdat portretrecht in juridische termen een serieus ding is, dient het ook met respect en waardering behandeld te worden. Als fotograaf geef ik een werkgever altijd toestemming om de foto’s die ik maak van een werknemer aan hem of haar door te geven. Als de werkgever er geen probleem mee heeft, mag de werknemer deze van mij ook op persoonlijke sociale media plaatsen.
Laat ik afsluiten met een belangrijke opmerking: ik ben fotograaf en geen jurist. De opmerkingen, ideeën en tips in dit artikel geef ik op basis van ervaring, dingen die ik hier en daar heb gehoord, en wat ik er zelf van heb begrepen. Aan dit artikel kunt u geen rechten ontlenen. Mocht u, waarde lezer, van mening zijn dat de zaken iets anders liggen, dan hoor ik dat graag. Ik kan besluiten op grond van ontvangen input dit artikel aan te passen.
Portretopdracht in Pauluskerk voor daklozendag. Opdracht houdt het midden tussen redactionele fotografie en kunstfotografie.
Jaarlijks fotografeer ik zo’n 100 evenementen. Helaas kan ik niet van alle opdrachten foto’s posten. Ik denk dat dat snel zou vervelen. Maar toch laat ik u zo nu en dan graag wat voorbeelden van mijn event fotografie zien. Dit evenement geeft daar mooie aanleiding toe: tijdens dit evenement zette ik een aantal diensten in die veel fotografen niet kunnen aanbieden.
Dit evenement vond afgelopen vrijdag plaats in Akousticon in Ede. Leuke locatie – en een nieuwe voor mijn lijst! Het betrof een evenement over ‘smart mobility’: hoe gaan we in de toekomst slimmer met mobiliteit om? De plusminus 200 gasten kwamen uit overheid en bedrijfsleven. Ik laat u wat foto’s zien!
Deze drie heren zijn van het communicatiebureau dat mijn opdrachtgever was. Hoe breng je hen dynamisch en mobiel in beeld? Met betrekkelijk simpele en niet zo dure middelen was toch een leuke vormgeving bedacht, zoals deze grote banners. Een langzame sluitertijd en een vaste hand aan de camera doet de rest.
De opening van het evenement werd verzorgd door de directrice van de organiserende stichting. Die opening was maar kort; ze gaf het woord vrij snel over aan de dagvoorzitter. Dan is het belangrijk snel een goede foto van haar te maken, graag met de vormgeving van het evenement er op. Zo ‘veranker’ je het beeld met het evenement. Event fotografie is de kunst van het pakken van een goede foto, waar iemand prettig op staat, zonder dat het programma er hinder van ondervind.
Ik probeer altijd mooie foto’s van het luisterend publiek te maken, uit verschillende hoeken. Op de meest evenementen werk ik met twee kleine flitsers. Deze zijn zo klein dat de meeste mensen ze nooit opmerken — en toch geven ze een leuk licht accent. Bij event fotografie leuk je altijd op het bestaande licht, maar dit is vrijwel altijd problematisch: te weinig, te vlak, te on-specifiek, en vol kleurzweem. Zie dat in de nabewerking maar eens goed op te lossen! Door kleine reportage flitsers te gebruiken, krijg ik zelf de controle over het licht en de kleur terug.
Bij Event fotografie probeer ik altijd zoveel mogelijk hoeken te pakken. Sommige fotografen zitten muisstil op een stoel. Ik kleed me in zwart, heb zachte schoenen, en beweeg me heel rustig en stil. Als ik er naar vraag zeggen veel mensen: het is me niet eens opgevallen dat je daar hebt gestaan om die foto te maken. Als ik geen fotograaf was, zou ik gekwestst zijn…. Nu is het alleen maar goed! 🙂
Bij Event fotografie zoek je altijd naar wat een evenement uniek maakt. In dit evenement was dat het gesprek dat de deelnemers aan ronde tafels voerden. Iedere tafel had een poster met drie grote vlakken. Iedere deelnemer kreeg een Playmobil poppetje, waarmee men stelling moet nemen in een bepaald vlak — of er tussen in. Dit was een leuke manier om de discussie te faciliteren.
Uiteraard fotografeer ik dan ook de poppetjes!
En ik zoek altijd naar de unieke bezoekers. Dat gaat echt niet alleen om de mooie dames. Maar deze rode bril vroeg wel echt mijn aandacht. Mijn flitslampje aan de andere kant van de zaal deed precies wat hij moest doen. Met een lange lens nam ik de foto; vermoedelijk heeft ze nooit doorgehad dat ik haar zo vastlegde. Als de opdrachtgever zoekt naar een foto van iemand die aandachtig luistert voor de brochure voor het evenement volgend jaar, heeft ze die nu…
Bij een evenement over Smart Mobility hoort een zelf-rijdende auto — en die was er in de vorm van deze gloednieuwe Tesla. Daarin konden deelnemers een rondje rijden. Dat ding reed echter stapvoets. Hoe leg ik dat dan toch dynamisch vast? 1/20ste van een seconde en rustig meedraaien. De camera lekker schuin zodat een dynamisch plaatje ontstaat.
‘S middags kwamen er nog een aantal gasten bij. De dagvoorzitter vertelde over wat er ‘s ochtends was gebeurd. Daarbij waren een 15 tal foto’s van het programma van die ochtend op de achtergrond te zien. Die had ik tijdens de middagpauze bewerkt en klaar gemaakt voor projectie op dat mooie scherm. Moet je wel even weten dat dat scherm 16:9 is, waar de camera 2:3 beelden maakt. In Event Fotografie houdt je rekening met het medium waar de beelden uiteindelijk op vertoond gaan worden.
Nogmaals mijn opdrachtgevers even op een ludieke manier op de foto.
En als laatste de persfoto, die al tijdens het evenement moest worden verstuurd. Geen probleem: foto gemaakt, snel de juiste foto gekozen, snel bewerkt, en snel verzonden in de juiste resolutie en afmetingen.
Every now and then I get an email, phone call or Facebook message critiquing a photo I’ve made, or a message I’ve posted. I’m fine with someone not liking a photo; taste, after all, is entirely personal. Criticism of my choices and morals is another matter. And when that criticism is brought in public… Houston, we have a problem!
So this is the blog post to which I’ll refer you when you send me a message like that! I won’t respond; I won’t defend myself, and I am not going to engage you in discussion. This is the only response you’ll get. It’s in English so I only have to explain it once.
Let me say a couple of things to help you understand where I’m coming from. There are a couple of principles that govern my approach.
