waarom de zakelijke fotograaf in reclamefotografie liever met modellen werkt dan met uw collega’s

De eerste keer dat ik als fotograaf met modellen mocht werken zal ik nooit vergeten. In 2009 werd ik door The Bead Company een aantal dagen naar Glasgow gehaald om daar hun winkels, bedrijfsruimtes, producten en een evenement te fotograferen. Vier professionele modellen werden ingehuurd om aan de shoot mee te werken. Een fotograaf werkt namelijk in reclamefotografie graag samen met modellen. Dat levert echt voordeel op boven het werken met werknemers van de opdrachtgever.

Is dit een grap?

Ik verwachtte uiteraard dat Julia Roberts en Charlize Theron (of iets soortgelijks) zou binnenlopen. Welkom dames…

Als beginnend fotograaf stel je je van alles voor bij het werken met modellen. Hollywood-achtige taferelen waarbij de deur opengaat en de meest schitterende dames binnenkomen. Welkom, Charlize Theron en Julia Roberts… Maar de realiteit was anders. De dames die binnenkwamen, oogden heel gewoon. Niets wees erop dat ze modellen waren. Bij de eerste dame was ik verbaasd. Toen de vierde dame binnen kwam dacht ik dat ik betrokken was bij een grap. Ik heb serieus om me heen gekeken of ik de verborgen camera kon ontdekken!

Het wonder voor de lens

Maar toen gebeurde het wonder. De eerste dame verscheen voor mijn lens, poseerde bij een product, keek naar de camera. En toen… wow! Magie! Plotseling klopte alles aan het beeld. Alsof de dame zonder enige moeite tot leven kwam. Hetzelfde gebeurde bij de andere modellen. Elke blik was perfect en authentiek.

(De foto boven aan dit artikel was de eerste modelfoto die ik ooit nam.)

Dat wonder heb ik intussen vaak mogen aanschouwen. Tegenwoordig kan ik het zelfs voorspellen. ‘kijk even over mijn schouder mee bij de eerste foto’, zeg ik dan tegen de opdrachtgever. Je ziet dan de verrassing op zijn of haar gezicht.

Een wonder in twee gedeeltes

Sinds die shoot in Glasgow ben ik gaan begrijpen dat het wonder plaatsvindt in twee stappen. Eerst de visagie. Goede visagie gaat verder dan ‘even wat makeup aanbrengen’; het geeft het gezicht contour, laat de ogen spreken en brengt persoonlijkheid naar voren. Nee, dat is niet een effect dat ik ook in de nabewerking kan bereiken. Visagie is echt een aparte vaardigheid die meerwaarde toevoegt aan het beeld.

Het tweede gedeelte van het wonder gebeurt als het model voor de camera komt. Waar de meeste normale mensen een beetje in een storten voor de camera komt een goed model er juist tot leven. Dat heeft iets te maken met onzekerheid die je wel of niet voelt. Maar het het heeft ook iets te maken met dat een model instinctief weet hoe ze zichzelf vorm moeten geven binnen de vier kaders van een foto. Het is de reden dat jongens en meisjes die een carrière willen maken in omroepland worden uitgenodigd voor een screentest: wat blijft er van je over als je voor de lens staat?

Modellen versus eigen personeel

Het dilemma van modellen versus eigen personeel komt vaak voor. Waarom modellen inhuren als je leuke collega’s hebt? Toch werkt de fotograaf in reclamefotografie liever met modellen. En dat adviseer ik dus vaak, en wel hierom:

Tips als u toch collega’s inschakelt voor de fotoshoot

Het is natuurlijk helemaal OK om toch te besluiten de fotoshoot met collega’s te plannen. Ook dat heeft voordelen:

• Ze kennen het werk
• Het scheelt flink in de kosten.

En: met een goed contract kun je sommige risico’s ook afdekken. Daar help ik u graag bij; ik kan een model release formulier voor u opstellen dat iedereen dan ondertekent. U bent dan juridisch veilig om de foto’s te gebruiken.

Maar dan moeten we wel even hebben over de manier waarop de afspraak tot stand komt. Te vaak merk ik dat opdrachtgevers er gemakkelijk van uitgaan dat een collega wel even meewerkt. Hij of zij staat hier toch op de loonlijst? Het hoort toch gewoon bij je werk, dat je even meedoet met wat er nodig is?

Maar daar zit vaak het probleem. Een opdrachtgever wil zich de kosten van een model uitsparen, maar vervolgens wel het gezicht/lichaam van een collega gebruiken in publicaties. Daar zitten de meeste mensen echt niet op te wachten. Dat gaat echt wel een flinke stap buiten wat normaal kan worden geacht in een arbeidscontract.

Een blijk van waardering voor een collega die meewerkt

Ik heb dit gesprek vaak met opdrachtgevers: als je besluit gebruik te maken van je eigen collega’s, dan moet daar echt wat tegen over staan.

Het adverteren van uw dienst of product is niet onderdeel van de normale verplichting die een werknemer naar zijn werkgever heeft.

Als u zich de kosten van een model bespaart door gebruik te maken van zijn diensten, mag daar best wel een blijk van waardering tegenover staan.

In de eerste plaats: vraag ze of ze mee willen werken. En let daarbij op dat de verwachtingen helder zijn; dat men begrijpt dat een fotoshoot tijd en energie kost. Dat ze zich daar even vrij moeten maken. En vraag het op zo’n manier dat er geen druk op staat. Een vraag die even tussen neus en lippen door wordt gesteld: we hebben vanmiddag een fotoshoot; jij ziet er altijd leuk uit, je kunt wel even meedoen, he? zorgt geheid voor problemen. Misschien zegt de collega in eerste instantie ‘ok’, maar daarna beginnen de bezwaren.

In de tweede plaats: laat je waardering zien. Je mag het gezicht van die collega gebruiken in je PR; dat is echt meer dan kan worden verstaan onder een redelijke arbeidsrelatie. Daar hoort een stukje erkenning bij. Een gebaar dat ‘dank je wel’ zegt. Ik heb het dan heus niet over een vakantie naar de Bahama’s. Maar een tegoedbon bij Bol.com of Coolblue, of een lekkere fles wijn, bioscoopbon (voor twee, want je gaat niet alleen!) of een lekkere plak chocola zijn zowat ideeën die de meeste mensen wel kunnen waarderen.

Hoe ik u kan helpen als fotograaf

Als er één ding duidelijk zou moeten zijn uit het bovenstaande, dan is het dit: dat het nadenken over wie er op de foto komt zorgvuldigheid eist. Of u nou met personeel/collega’s, of toch met modellen werkt: plan het goed; stem de verwachtingen goed af, en leg de afspraken goed vast.

Voor fotoshoots met een reclame-karakter zal ik vaak adviseren met modellen te werken. Mocht u toch besluiten om een shoot met collega’s te doen, dan is dat helemaal prima. Ik begrijp dat het de zaken betaalbaarder en eenvoudiger houdt.

Ik kan u op een aantal manieren helpen.

• Ik kan u helpen met de afspraak die u met modellen of collegas maakt. Dat doen we in de vorm van een Quit-claim of een Model-release formulier (twee termen voor hetzelfde document).
• Ik heb intussen een (groeiende) pool van modellen waarmee ik goede ervaringen heb Zie hieronder voor een overzicht van modellen waar ik door de jaren mee heb gewerkt. Ook weet ik bij welke modellenburo’s ik de juiste personen kan vinden voor uw shoot.
• Ik heb ook een (groeiende) pool van goede visagisten waar ik een beroep op kan doen. Ik heb een goede visagiste voor elke uithoek van Nederland.

Ik hoop u zo een aantal goede handvaten te hebben gegeven om na te denken over uw shoot. Uiteraard help ik u graag verder.

Rogier is fulltime professioneel fotograaf sinds 2007 en fotografeert voornamelijk voor bedrijven, met een nadruk op industrie. Hij is Zilver-master fotograaf, en werkt vanuit Rotterdam in binnen- en buitenland. Hij heeft diverse prijzen gewonnen. Opdrachtgevers ervaren hem als een goede fotograaf die goed mee kan denken en hun wensen kan vertalen naar sterke beelden die heel effectief en aantrekkelijk zijn in marketing en PR.

< Bekijk mijn reclamefotografie

Voorbeelden van opdrachten met modellen

Hieronder een aantal voorbeelden van reclamefotografie waar ik als fotograaf werkte met modellen. Een groot aantal van deze modellen zijn onderdeel van mijn modellenpool.