Onlangs kwam er een opdrachtgever bij me met een vervelend verhaal. Hij was in zee gegaan met een fotograaf voor een grote opdracht. Hij had er relatief veel geld voor betaald (vond hij), maar: de foto’s voldeden helemaal niet aan zijn verwachting. “De foto’s zien er niet uit!” Bij nader inzicht bleek de klus veels te moeilijk voor de betreffende fotograaf. “Maar, klaagde de opdrachtgever, “ ik heb echt wel goed rondgekeken. Hoe weet je nou of iemand de geschikte fotograaf is of juist niet?”
Dat is een goede vraag! Op die vraag wil in dit blogje graag ingaan.
Om te beginnen: het is ook moeilijk! Op 1 januari van dit jaar waren er ruim 9.700 mensen als zelfstandig fotograaf ingeschreven bij de KVK. Die hebben allemaal een website en bieden allemaal vol enthousiasme hun diensten aan!
Wekelijks (!) hoor ik één of meerdere verhalen van opdrachtgevers die gefrustreerd zijn met hun fotograaf’. lk geef enkele voorbeelden:
- De bruiloft is nu 6 maanden geleden. We wachten nog steeds op de beelden… En: het feest was 3 maanden geleden. We hebben de foto’s nog niet ontvangen.
- De fotograaf had allemaal mooie foto’s op zijn website. Maar de foto’s die wij kregen leken helemaal niet op wat we op zijn site hadden gezien. Hij zei dat dit het beste was wat er van te maken was…
- We hadden nieuwe portretfoto’s nodig. De fotograaf had geen idee hoe hij ons op ons gemaak moest stellen of kon laten poseren. Niemand van ons is tevreden.
- Tijdens de opdracht was er wat miscommunicatie. Toen wij dit bespreekbaar probeerden te maken schoot de fotograaf enorm in de verdediging. Daarna was de sfeer verpest.
- De foto’s zien er gewoon niet uit. De kleuren kloppen niet; mensen kijken niet leuk; er zijn veel foto’s onscherp; te korrelig; we missen belangrijke momenten; de fotograaf vond de mooie meisjes erg leuk, maar ik mis mijn belangrijke gasten, etc, etc.
Het kan op een heleboel plekken misgaan! Ik noem er een paar…
- Een mooie website zegt nog niet zoveel. Er zijn mensen die van andere websites foto’s kopiëren en op hun eigen site zetten. Ik moet zo nu en dan ook één van deze ‘vakbroeders’ verzoeken mijn foto(‘s) van zijn site te verwijderen.
- In zowel de zakelijke als particuliere markt zijn veel ‘prijsstunters’ actief: mensen die flink onder de prijs werken en zo proberen klanten te trekken.
- Het spijt me om te moeten zeggen, maar het ontbreekt relatief veel fotografen aan goede sociale vaardigheden. Ze kunnen aardig fotograferen, maar de communicatie is belabberd. Zodra er een dilemma is schieten ze in de verdediging, of stoppen ze juist met communiceren.
- En soms ligt het ook gewoon aan de opdrachtgever. Vijf fotografen googelen en om een offerte vragen en dan de goedkoopste kiezen is vragen om problemen!
7 tips
Hier volgen de beste tips die ik u kan geven.
- Stel een heldere briefing op. Wees daarin specifiek. Als u vraagt om een fotograaf die ‘evenementen’ fotografeert, en u vertelt er niet bij dat uw evenement helemaal in een donkere zaal plaatsvind, dan zijn er dus omstandigheden waar niet iedere fotograaf mee kan omgaan. Dan accepteert een fotograaf een opdracht, waar u zelf de complicatie in heeft geïntroduceerd.
- Bekijk het online portfolio van de fotograaf. Websites zeggen niet alles, maar de volgende vragen zijn wel behulpzaam:
- Staan er op de website het soort foto’s dat u zoekt?
- Is er sprake van een specialisatie bij de fotograaf, en past deze bij uw vraag?
- Kunt u de foto’s op groot formaat zien? Op klein formaat kom je ook met onscherpe foto’s nog wel een eind.
- Stel je zelf deze vraag: is deze fotograaf afhankelijk van ‘gelukstreffers’ — of weet hij echt wat hij/zij doet? Met veel klikken raakt iedereen wel iets — maar een goede fotograaf kan van één opdracht veel goede foto’s laten zien.
- Wat is het uurtarief van de fotograaf? Ook in de fotografie geldt dat goedkoop meestal duurkoop is. Een normaal tarief begint bij de €100; een tarief dat daaronder ligt is automatisch een hint dat je met een amateur te maken hebt. Als je de kosten die een fotograaf heeft naast elkaar zet en optelt, kom je eigenlijk niet onder dat bedrag. Tarieven kunnen oplopen tot € 250 uur, afhankelijk van de wensen.
- Heeft de fotograaf zijn eigen algemene voorwaarden? Zo nee, links laten liggen. Algemene voorwaarden beschermen de fotograaf, maar ook u als opdrachtgever. Een fotograaf die niet duidelijk is over allerlei belangrijke zaken is amateuristisch bezig. U bent dan niet in goede handen.
- Is de fotograaf lid van de branchevereniging van Nederlandse fotografen, de Dupho? Zo nee, links laten liggen. De Dupho heeft bijna 3000 leden; fotografen die er geen lid van zijn, zijn kennelijk niet erg serieus bezig met hun fotografie. Bij eventuele klachten kunt u dan ook niet bij iemand anders terecht!
- Praat met de fotograaf. Sommige opdrachtgevers doen al het overleg per mail en zijn dan tijdens de shoot verbaasd als de fotograaf niet makkelijk communiceert. In een (telefoon)gesprek heeft u snel genoeg door of u met de fotograaf effectief kunt samenwerken.
- En als je dan in zee gaat met je fotograaf, maak dan heldere en schriftelijke afspraken. Spreek daarbij de volgende dingen duidelijk af:
- Wat wordt er gefotografeerd?
- Wat wordt er aangeleverd?
- Wanneer?
- Voor welk tarief? In of exclusief BTW? Is de nabewerking inbegrepen? Heeft u nog de mogelijkheid om te kiezen
- Wat mag u wel met de foto’s doen — en wat niet??
Wel of geen opleiding?
Wat ik specifiek niet vermeld: of een fotograaf een opleiding heeft gedaan. Ik besef dat het een aanklacht is tegen de fotografie-opleidingen, maar het hebben gevolgd van een opleiding is geen enkele garantie. Ik ken fotografen die een opleiding hebben gedaan en niet kunnen fotograferen; en ik ken fotografen die geen opleiding hebben gedaan en geweldig kunnen fotograferen.
Bonus tip
Hier nog een bonus tip. Veel opdrachtgevers zoeken een fotograaf in de directe omgeving. Je gaat naar google, typt ‘fotograaf + plaatsnaam’ in, en kijkt vervolgens naar de resultaten. De achterliggende gedachte: dan besparen we onszelf op de reiskosten. Dat begrijp ik op zich wel — maar die reiskosten gaat maar om euro’s, wellicht enkele tientjes. Bij veel opdrachtgevers die teleurgesteld zijn in het geleverde resultaat en daarover bij mij komen klagen zie ik dit: men koos voor de dichtstbij zijnde fotograaf. Alleen maar om die paar tientjes uit te sparen. Zonde! Mijn tip is dan ook: laat je niet beperken door een beetje afstand!
Conclusie
Een goede fotograaf vinden is niet zo eenvoudig als het lijkt. De eerste indruk is dat de fotografen voor het opscheppen liggen, maar bij nader inzien blijkt dat je er even echt in moet duiken. Het gaat daarbij, net als in de rest van het leven, om vertrouwen. Een goede fotograaf wekt dat bij je op. Stop er dus even wat tijd in; daarmee bespaar je jezelf een enorme teleurstelling!
Met alle eisen hierboven geef je feitelijk de beginnende goede fotografen ook geen kans: Prijzen die beginnen bij €100,–… Lid zijn van de Dupho…
Als je je bedrijf net opgestart hebt en de belastingdienst je op je nek zit dat je wel winst moet maken dan zijn dat de zaken die je je niet kunt permitteren. Helemaal niet gezien de vele fotografen die niet ingeschreven staan en andere prijsstunters. Een vergelijking in de regio laat zien dat veel – in mijn ogen goede fotografen – inmiddels de uurtarieven hebben laten zakken.
Hoi Tea,
Dank voor je reactie. Volgens mij illustreert jouw reactie precies mijn centrale punt: ik wil ondernemers helemaal niet naar beginnende fotografen toe leiden, die vervolgens de opdracht gaan gebruiken om aan verder te groeien en nog maar moeten zien of ze de opdracht goed kunnen afronden. Mijn intentie was om ondernemers te helpen naar betrouwbare en terzakenkundige fotografen, waar ze met gerust hart hun opdracht aan kwijt kunnen. Ik ben het helemaal met je eens dat er fotografen zijn die hun prijs hebben laten zaken, maar ik zie dat als het kaf dat zich van het koren scheidt. De fotografen die weten wat ze doen hebben geen gebrek aan werk en doen dat tegen professionele tarieven.
Rogier, jij zegt nu feitelijk dat een beginnende fotograaf niet betrouwbaar en ter zake kundig kan zijn en een opdracht niet goed kan uitvoeren. Dat vind ik nogal een statement.
Natuurlijk zijn er fotografen die zichzelf overschatten of die een opdracht misbruiken om uit te groeien, maar je scheert ze met de punten 3 en 5 over 1 kam. Een beginnende professionele fotograaf als ik moet ook kansen krijgen om zichzelf te bewijzen en voldoende opdrachten te vergaren. Pas dan kan hij/zij zich veroorloven om zijn tarieven te laten beginnen bij €100,–.
Dus wat mij betreft: punten 1, 2, 4, 6 en 7 een hartgrondig ja, maar 3 en 5 beslist niet.
Tea, ik begrijp goed dat je het met me oneens bent. Elke keer als ik ik een blog schrijf waarin ik stel dat professionele fotografie begint bij een bepaalde lijn zijn er wel mensen die vinden dat zij wel professioneel zijn, hoewel ze onder die lijn zitten. Maar ik blijf bij mijn punt, en eerlijk gezegd versterk je me in mijn mening: een opdrachtgever zou GEK zijn als hij punt 3 en 5 buiten beschouwing liet! Jouw uurtarief is een prima reflectie van waar je nu bent en ik wens je daarbij veel succes en gun je ook je kansen — maar ik ga mijn opdrachtgevers (over het algemeen serieuze ondernemers) niet naar je doorsturen. Mettertijd wordt je een betere fotograaf, ontdek je de waarde van lid zijn de Dupho en ontdek je dat je een serieuze uurprijs moet betalen, en dan praten we weer verder.
Jij zegt dat je fotografen die onder de 100 euro zitten niet moet huren. Maar beginnende fotografen zitten daar vaak wel onder. Hoe kunnen die dan in hemelsnaam bekend worden als ze volgens jou niet geboekt mogen worden?
Mijn blog is gericht aan opdrachtgevers. Aangezien ‘alle waar naar zijn geld is’, adviseer is ze om niet voor een goedkope fotograaf te gaan. Dat wordt — hoogstwaarschijnlijk — niet de kwaliteit die ze verwachten. Er blijven echter altijd opdrachtgevers die naar de goedkoopste optie zoeken, dus voor beginnende fotografen zijn er echt wel opties.
Als ik dit allemaal zo lees, als beginnend prof dan zou de moed me in de schoenen zakken inderdaad, als ik er geen vertrouwen in zou hebben dat ik het aan kannen om een opdracht goed in te vullen.
Ik ben (nog) nergens lid van en mijn tarief ligt op 60 euro per uur. Wat ik wel doe is gewoon eerlijk zijn naar mijn opdrachtgevers. Ik heb tot nu toe nog geen bruiloft gefotografeerd, maar ik heb dit en dat in gedachten. Durft u dat met mij aan? Die opdracht heb ik wel gekregen, ik moet toch ergens beginnen? Uiteraard laat ik mijn portfolio zien om een idee te geven van mijn stijl van fotoraferen. Bij alle (betaalde) opdrachten vertel ik dat ik beginner ben, wel met ervaring maar nog geen prof. Tot nu toe heb ik, naar mijn weten, nog geen opdrachten mis gelopen.
Sonja, veel succes! Ik denk dat je eerlijkheid belangrijk is: vertel mensen dat je ervaring aan het vergaren bent en nog geen prof bent, dan gunnen ze je vast veel kansen. Dat meen ik oprecht. Laat de moed niet zakken. Mijn advies is: wordt wel lid van de Dupho en baseer je uurtarief niet op wat je denkt dat je kan vragen, maar op je kosten en gewenste inkomen.
Een lidmaatschap bij de Dupho garandeert een klant niet op goede foto’s. Elke fotograaf kan immers een lidmaatschap afsluiten zonder dat hier een test of een toelating voor nodig is.
Om je tarief als fotograaf te bepalen blijft een moeilijk punt. Hanteer je de richtprijzen van de Dupho dan weet je zeker dat je het de komende tijd erg rustig krijgt. Het blijft schipperen.
Ook een behinnend fotograaf kan veel beter werk leveren
Jeroen, lidmaatschap van de Dupho garandeert inderdaad niets. Heb ik ook niet gezegd. Het spreekt wel boekdelen over de intentie en focus van de fotograaf. Ik help gefrustreerde ondernemers graag naar fotografen met die intentie en focus. Voor professionele fotografen die geen lid zijn van de Dupho heb ik weinig begrip.
De Dupho geeft (helaas) geen richtprijzen. Jij refereert waarschijnlijk aan de adviesprijzen van FotoAnoniem. Dit is niet de Dupho (zie hier).
Dag Rogier , ik heb een vraag betreffende Algemene Voorwaarden. Bij sommige fotografen is dat een 4 pagina tellende juridische praat terwijl bij een andere dit 10 regels zijn duidelijk verstaanbaar. Ik begrijp dat het belangrijk is maar wie stelt deze voorwaarden op ? een jurist of kan je dit zelf ? Hier in België kost het lid worden van een beroepsvereniging voor fotografen al snel 250 euro per maand wat uiteraard voor een beginnende fotograaf veel geld is. Deze leveren dan wel voor u een algemene voorwaarden ed.
Bedankt Rogier voor al uw nuttige tips !!
groeten , Patrick
Patrick,
In goede algemene voorwaarden worden een aantal zaken benoemd die van wezenlijk belang zijn voor een fotograaf. 4 pagina’s lijkt me wat lang; 10 regels lijkt me veels te kort. Het hoeft geen complex juridisch gepraat te zijn; begrijpelijke taal lijkt me juist handiger. Je kunt het zelf doen, maar mijn advies zou wel zijn dat je eerst de voorwaarden van wat andere partijen bekijkt om toch een idee te hebben hoe je dit aan moet pakken. Het zou jammer zijn als je AV zo amateuristisch overkwamen dat het potentiele klanten zou afschrikken.
Ik weet niet de prijzen van lidmaatschap van de Belgische beroepsvereniging zijn, maar weet je zeker dat het geen € 250 per jaar is? Dat is het namelijk in Nederland (de Dupho), en dan mag je de AV van de Dupho gebruiken.
Rogier , je hebt gelijk. Het is 250 per jaar. Het eerste jaar ongeveer 200. Hier zitten ook enkele gratis lessen bij.
Groeten , Patrick.
Wat komt dit allemaal arrogant over. Jij maakt blijkbaar louter topfoto’s en je collega’s kunnen er niks van. Een beginnend fotograaf mrt opleiding/talent maakt misschien wel betete foto’s dan jij. Zou je toon aanpassen en niet zo uit. Nb je formulier werkt voor geen meter op de ipad de hoogte doen.
Je formulier werkt voor geen meter op de ipad!
Het is niet mijn bedoeling om arrogant over te komen. Ik denk ook dat je niet goed leest als dat je reactie is. Wat ik wil is opdrachtgevers helpen die gefrustreerd zijn. Dat is de intentie van dit artikel. Ik hoorde vandaag (!) weer een naar verhaal over een fotograaf die een opdracht niet aan kon. Dit is gewoon realiteit: in deze markt is teveel amateurisme. Ik denk niet dat het arrogant is om aan de kaak te stellen, maar eerder dat het naïef is om te ontkennen.
Amateurs zijn er zeer zeker. Je toon is alleen wat uit de hoogte. rogier maakt nooit fouten begrijp ik.
Dag Rogier,
Ik kende je niet, maar dat zegt meer over mij, denk ik haha. Je verhaal is meer dan herkenbaar, ik ervaar de meeste zaken die je aanhaalt dagelijks. Als fotograaf heb ik een echte opleiding gevolgd (DenHaag), meer dan 35 jaar praktijkervaring, een eigen fysieke fotostudio, 5 (jonge)werknemers, erkend stagebedrijf, en nog steeds genoeg werk om lekker van rond te komen, ondanks de toenemende tegenwind van het inmiddels groteske leger “Wannabee’s”, die stuk voor stuk niet gehinderd door enige kennis, ervaring of visie een hoop kapot maken. 1 ding: en dit is echt lachen, want ik neem mijzelf en mijn bedrijf zeker serieus (net als mijn klanten, mijn boekhouder en de fiscus): Ik heb werkelijk nog nooit van “Dupho” gehoord. Waar plaats mij dit in vredesnaam volgens jou? 🙂 BFN, PANL, NVF, de federatie, man er zijn zo ontzettend veel vast goedbedoelde kluppies, maar je ziet wekelijk door de bomen het bos niet meer… Of ben ik een beetje dom?
En reaguurder Bauke: die moet eerst maar eens een leven zoeken. Rogier, je schrijft zeer zuiver.
Beste Rogier,
Ik merk dat jij een groot voorstander bent van fotografen die veel met zijn klanten communiceren. Gelukkig! Ik ook. Bij ons staat het communiceren tijdens bijvoorbeeld een trouwreportage erg hoog in het vaandel. Dit levert vaak hele mooie verhalen en emoties op die je dan zo mooi kunt vast leggen in een foto!
Ik ben enkel geïnteresseerd in fotografie en doe niets op freelance of zakelijk gebied daarmee. Wel heb ik ervaring met een eigen bedrijf waar vormgeving centraal staat. Van daaruit denkende zie ik ook nog wel groot verschil met iemand die gewoon goed is, of die nu 100 of 1 jaar ervaring heeft. Echter kan die persoon met jaren opgebouwde kennis dus de volle mep vragen en die met 1 niet, want die moet nog werken aan klanten en bekendheid, wat vaak met lagere tarieven gepaard gaat.
Verder is communicatie in ieder vakgebied van belang om tot iets goeds te komen inderdaad.
Bij een DuPho starter – 120 euro (korting voor 2 jaar) loopt ook niet in de papieren, dus daar zou ik me als beginner ook bij aansluiten.
Goed stuk verder, al heeft iedereen zo zijn mening en visie op bepaalde punten 🙂
Hoe kan ik zien of iemand mijn foto op zijn website heeft staan?
Igor, ik heb daar ook een blog over geschreven: https://rogierbos.com/2014/09/07/gestolen-fotos-terugvinden/