Wat gebeurt er nou in de nabewerking?

Pas geleden mocht ik een schitterend gala fotograferen. Ik was niet de enige fotograaf — er waren er nog 8! — maar de organisator van het gala had mij de leiding gegeven: ik mocht zeggen waar ik de winnaars van verschillende awards moesten staan en hoe de foto’s konden worden gemaakt. Eén van de andere fotografen klaagde over het licht. Ik merkte op dat dit in nabewerking heel mooi kon worden. “Nabewerking?” zei hij; “daar krijg ik niet voor betaald, hoor!”

Dat begrijp ik dus helemaal niet… In mijn dienstverlening is nabewerking standaard. Ik kan niet begrijpen dat je, in dit digitale tijdperk, foto’s niet nabewerkt. Foto’s niet nabewerken is je werk half doen. Dat is als een bakker die zijn brood ongebakken aanbiedt, of de Praxis die je verf wil verkopen, maar je moet zelf wel even een emmer meenemen om het in te doen.

In mijn ogen is een fotograaf die zijn foto’s niet nabewerkt per definitie een amateur…

Niet repareren maar vermenigvuldigen

Niet dat ik in de nabewerking probeer te repareren wat er fout is gegaan tijdens de shoot. Dat hoor je ook vaak: “ja, de foto’s zijn onderbelicht — maar dat fix ik wel in post” (waarbij post staat voor ‘post-productie’, oftewel nabewerking). Dat is niet mijn filosofie. Nabewerking is niet een kwestie van reparatie, maar van vermenigvuldiging. Ik probeer ‘in de camera’ (dus tijdens de shoot) het best mogelijke beeld te maken. Dat is een beeld dat in principe goed is: goed belicht, scherp, mooie scherptediepte, goed uitgesneden — het zou zo kunnen worden gepubliceerd.

Vervolgens ga ik er in nabewerking nogmaals overheen. Ik laat er dan een hele serie van technieken op los. Daardoor ontstaat een beeld dat helemaal geweldig is!

Ik zie het als een vermenigvuldiging: prima foto X mooie nabewerking = een geweldig beeld!

Het zal u dan ook niet verbazen dat ik gemiddeld even veel tijd kwijt ben in de nabewerking als de opdracht zelf duurde! Daarom ben ik ook niet een goedkope fotograaf: de kosten van de nabewerking zijn altijd bij de prijs inbegrepen. Ik wil concurreren op kwaliteit, niet op prijs. Prijsvechters zijn er in deze branche al genoeg…

Nabewerking mag nooit een excuus zijn voor slechte fotografie!

Maar: wat gebeurt er nou in de nabewerking?

Ik werk in nabewerking altijd een hele rij aan variabelen af. Ik noem ze hieronder, en laat u wat voorbeelden zien. Sommige dingen zijn wat technisch, maar geloof me als ik zeg dat al deze factoren samen van een kiekje een geweldige foto maken.

Selectie
Ik maak altijd vreselijk veel foto’s, uit alle mogelijke hoeken. Ik lever u echter alleen de beste beelden. Als ik uit een bepaalde hoek 4 beelden heb geschoten, kies ik de beste uit, en die krijgt u. Zo voorkom ik dat u straks verdrinkt in de beelden. Het principe is ‘kill your darlings!”. In dit screenshot ziet u zo’n selectie. Alle foto’s met een vlag zijn geselecteerd. Die dame in die rode jurk staat er echt wel een aantal keer op!

Scherpte
Onscherpe beelden komen helemaal niet door de selectie. Maar in de nabewerking kun je de scherpte nog extra aanzetten. Dat kan over de hele foto, maar ook plaatselijk. Ik kijk altijd naar de ogen en maak die scherper. De huid wil je echter wat zacht houden, dus die scherpte breng je plaatselijk aan…

Belichting
In de camera moet de foto goed belicht zijn. In de nabewerking heb je echter de mogelijkheid om de belichting nog te verbeteren nog te verbeteren door contrast aan te zetten, een mooi witpunt en een mooi zwartpunt te zetten, de donkere partijen wat op te lichten en de details uit de lichte partijen naar voren te halen. Dat kan ook weer over de foto als geheel, maar ook plaatselijk door dodging en burning technieken. Vervolgens kun je het oog van de kijker leiden door gradients en vignetten aan te brengen… In deze stap gaat de meeste tijd zitten en hier is de meeste winst te behalen!

Kleur van het licht
Heel belangrijk: dat je foto de juiste kleurbalans heeft. Het menselijk oog calibreert heel snel voor lichtkleur als je in de ruimte zelf bent. Maar op een scherm of papier kan een foto er veel te blauw of te oranje uit zien. De kunst is om in de camera de instelling te kiezen bij het licht dat je tegemoet komt. Maar soms heb je te maken met twee lichtkleuren, bv omdat je kunstlicht en licht van buiten hebt. Dat kun je in nabewerking goed corrigeren.

Perspectief & horizon
Houd op een foto altijd de lijnen in de gaten. Corrigeer de horizon waar nodig; zet het perspectief nog wat aan als het helpt; en trek de vertikalen recht als ze storend zijn!

Uitsnede
“Crop in the camera” is het advies dat ik ooit van een fotograaf kreeg. Helemaal mee eens — maar zorg ervoor dat je alle informatie die je misschien nodig hebt wel in je beeld hebt. Je uiteindelijke uitsnede maak je dan op het scherm.

Ogen en huid
Staat er een persoon op de foto? Dan is het belangrijk dat zijn ogen zichtbaar zijn, en sprekend zijn. En is het een portret? Let dan op de huid. Bij dames verzacht ik die bijna altijd; bij heren zet ik de clarity wat aan, om nog iets meer karakter uit het gezicht te halen. Maar de ogen zijn het belangrijkst. The eyes have it…. Vaak maak ik het oogwit ietsje witter, de pupillen ietsje helderder, de tanden een beetje bleken…

Storende details
Dan heb ik het over vogels die door het beeld vliegen of een hand die ergens zweeft; een stopcontact op de verder kale muur achter u, of dat lelijke rode brandblusapparaat, of die lantaarnpaal die uit uw hoofd lijkt te groeien. Worden allemaal vakkundig en doeltreffend verwijderd. (klik foto om groter te zien)

Aanzetten van metalen randen en helderheid
Dit is de 1% die je makkelijk overslaat en die net dat verschil maakt. Juwelen moeten schitteren! Glazen randen van een wijnglas moeten fonkelen. De roltrappen moeten karakter hebben. Uw apparaten moeten er technisch en glanzend uitzien… (klik foto om groter te zien)

Verwijderen van chromatische abberatie
Klinkt technisch, maar het probleem is dat elke lens op de rand een beetje chromatische abberatie laat zien (de ene lens meer dan de ander). Dat betekent dat de blauwe kleuren op een iets andere plek terechtkomen dan de rode kleuren. Het scheelt soms maar een pixel, maar kan, zeker bij drukwerk, echt lelijk zijn. Het is gelukkig makkelijk te fixen — maar je moet wel even weten hoe! (klik foto om groter te zien)

Nabewerking op pixel-niveau

Elke foto die ik u lever gaat door deze ‘wasstraat’ aan bewerkingen heen! Maar sommige foto’s vragen om nog meer! Ik heb daarom een enorm scala aan gereedschappen die ik verder kan gebruiken. Met grote regelmaat gebruik ik Adobe Photoshop CC, Nik Color Efex 4, Nik Silver Efex Pro 2, Nik Viveza, Portrait Retouch Professional, Nik HDR Efex Pro, onOne Perfect Suite, Photomatix… en nog veel meer! Let wel: dit zijn dure software pakketten. En ze vragen een bijzondere krachtige computer. Ik creëer dagelijks beelden die 500Mb of meer groot zijn! Uiteraard gebruik ik, als professional, alleen de legale versies van deze software pakketten.

Hier een voorbeeld van de Amsterdam area – zelfde foto, voor en na:

Uitgebreide retouche

Zit alle nabewerking in de prijs? Nee, dat niet. Voor uitgebreide ‘retouche’ (sjiek woord voor nabewerking) reken ik wel extra kosten. Waar moet u dan aan denken? Ik geef u enkele voorbeelden: een ander hoofd of persoon in een groepsfoto monteren; het veranderen van een grijze zucht in een mooie blauwe lentelucht en uitgebreide portretretouche, voor bijvoorbeeld glossy covers en billboards. We hebben het dan over klussen waarbij je uren bezig bent met één foto. U mag echter weten dat er geen extra kosten gemaakt worden zonder overleg vooraf!

Heerlijk werk!

Soms krijg ik de vraag of ik het nabewerken vervelend vind. Helemaal niet. Ik vind het juist heerlijk werk. Ik verlies vaak alle gevoel van tijd en plaats en ga helemaal op in mijn foto’s. Elke keer dat ik weer een nieuwe truc leer ben ik enorm enthousiast. Je ziet voor je ogen een goede foto een geweldige foto worden.  Het enige probleem dat ik heb is dat de klant zoveel geweldige foto’s krijgt dat hij niet makkelijk van 1 foto kan genieten…