Er is deze weken veel te doen rond persfotografen. Dat is u misschien niet opgevallen omdat het niet veel in het nieuws is geweest, maar het is toch zo: de afgelopen twee weken hebben persfotografen geprotesteerd en het werk neergelegd (afgelopen vrijdag), uit protest tegen de slechte tarieven.
U vraagt zich misschien af waarom u daar niks over gehoord heeft. Dat komt omdat de partijen die deze slechte tarieven betalen de grote media organisaties zijn die u voorzien van uw nieuws — en die hebben geen zin aandacht te geven aan wat alleen maar betiteld kan worden als hun eigen slechte gedrag.
De realiteit is dat veel van de nieuwsorganisaties de afgelopen jaren steeds slechter zijn gaan betalen voor de foto’s die ze publiceren. Fotografen worden soms op weg gestuurd om een foto te maken waar ze slechts enkele tientjes voor krijgen. Het argument was de afgelopen jaren dat de budgetten omlaag moesten omdat het crisis was. Door de komst van internet en andere vormen van media liepen de inkomsten uit advertenties en abonnementen terug. Dat was ook zo — maar intussen worden er alweer redelijke winsten gemaakt. Ik geef voorbeeld: de Persgroep, uitgever van o.a. AD, Volkskrant, Trouw en Parool is de slechtst betalende partij. Volgens hun eigen jaarverslag werd daar in 2016 een nettowinst van 117 miljoen verdiend. Vorig jaar was de winst wat minder, maar ook toen mocht topman Christian van Thillo tientallen miljoenen bijschrijven op zijn bankrekening.
Met dit artikel wil ik mijn perscollega’s een hart onder de riem steken. Ik ben geen persfotograaf, en met mij gaat het gelukkig uitstekend — maar ik kom deze bevlogen collega’s regelmatig tegen. Er zitten in deze groep hele goede fotografen, waar ik met bewondering tegen op kijk. Velen van hen hebben grote prijzen gewonnen en internationale faam verworven en foto’s gemaakt die de wereld veranderd hebben.
En ze kunnen geen droog brood verdienen met hun fotografie. Zo goed en bevlogen als ze zijn, leven velen van hen van een inkomen dat ver onder modaal ligt. Je denkt soms ‘ga wat anders doen’ en er zijn er genoeg die dit inderdaad zijn gaan doen; er is letterlijk een uitstroom gaande uit deze beroepsgroep. Maar er zijn er ook die voor zichzelf weten: ‘dit is wie ik ben en wat ik wil zijn, en hoe ik een bijdrage wil leveren aan de wereld’. Ik vind dat mooi en bewonderenswaardig en denk dat deze mensen betere tarieven verdienen. Hopelijk bent u dat met mij eens.
Gaat het slecht met alle fotografen?
Deze actie gaat over persfotografen. Maar in de berichtgeving en de opmerkingen op sociale media krijg je de indruk dat het slecht gaat met fotografen in het algemeen. ‘Er is geen droog brood te verdienen in de fotografie’ las ik ergens, en ‘fotografen vechten elkaar te tent uit met de nieuwste technologie’. En daar ben ik het wel erg mee oneens. Ja, er zijn veel fotografen, en ja, iedereen met een smartphone vindt zichzelf al een fotograaf. En ja, de indruk in het algemeen is dat een goede foto niet duur hoeft te zijn — maar er zijn ook fotografen met wie het uitstekend gaat. Ik haal zelf een prima inkomen uit mijn fotografie. Nee, ik zal er niet rijk van worden. Maar u hoeft zich over mij geen zorgen te maken.
Ik denk dat er een ander probleem is: fotografen kunnen niet onderhandelen. Ze missen de vaardigheid om dat spel met opdrachtgevers goed te spelen. De angst om een opdracht te missen; de onhandigheid in de communicatie, en het gebrek aan voorbereiding om goed in te spelen op de trucjes van de opdrachtgevers resulteren er in dat veel fotografen steeds weer dezelfde fouten maken. De ironie is dat opdrachtgevers meer respect hebben voor een partij die wel goed kan onderhandelen. Opdrachtgevers verliezen hun respect voor fotografen juist omdat ze zo slecht zijn in dit spel!
Een workshop: onderhandelen voor fotografen
Deze situatie zit me al lange tijd dwars. Vandaar dat ik in April een workshop ga doen over ‘onderhandelen voor fotografen’. Ik wil mijn collega’s helpen dat spel beter te spelen! Dat kan — en dat moet! Al een tijd geleden ben ik beginnen alles te lezen over ‘onderhandelingtechnieken’ dat ik kon vonden. Ik ben in gesprek gegaan met opdrachtgevers over hoe zij het onderhandelen met fotografen ervaren, en met fotografen over waar het nou mis gaat. Ik heb nu een heleboel interessant en goed materiaal verzameld, en daar hoop ik mijn collega’s verder mee te helpen!
Dank voor je betoog. Er is 1 onjuistheid. Fotojournalisten mogen niet collectief onderhandelen. We hebben al politieke steun van pvda sp en groen links. Onze nvf lobby om dit collectieve onderhandelen masseert doelgericht.
Ik geloof niet dat ik suggereerde dat persfotografen collectief moeten onderhandelen. Ik stel dat fotografen in het algemeen beter voor zichzelf moeten leren onderhandelen.