Over fotografie kun je heerlijk zeiken

Niet dat ik een vaste ‘Jinek’ kijker ben, maar via Twitter werd ik erop geattendeerd dat Stefan Vanfleteren gisteravond bij haar te gast was. Vanfleteren heeft onlangs een boek uitgebracht met foto’s van Charleroi. Nu mag u weten dat ik een groot bewonderaar ben van Stefan Vanfleteren. Hij is, zeg maar, de Belgische Anton Corbijn. Zonder twijfel één van de beste fotografen van de lage landen.

Als u even tijd hebt, dan is bovenstaande clip absoluut de moeite waard. U ziet niet alleen schitterende foto’s, maar Stefan vertelt ook, op een mijns inziens hele mooie wijze, hoe hij persoonlijk geraakt werd door wat hij in één van de armste steden in België tegenkwam.

In de studio is ook Telegraaf journalist Paul Jansen te gast. Nu heb ik niks tegen Paul Jansen; integendeel, ik vind zijn analyse vaak erg behulpzaam. Maar in het interview tussen Eva Jinek en Stefan Vanfleteren breekt Paul Jansen ineens in. “Ik vind de beelden zo cliché” zegt hij, en “volgens mij is Charleroi in die armoede niet uniek”.

Wow – ik kan mijn oren bijna niet geloven. Dan zit je tegenover één van de meest gelauwerde fotografen die we kennen en zie je zijn schitterende foto’s en hoor je zijn bewogen verhaal — en dan ga je dat even zo afzeiken. Zo van: dit is niet bijzonder — en ik vind er niks aan.

Ik wil mezelf op geen enkele manier vergelijken met Vanfleteren, maar die ervaring ken ik. Sterker nog: ik heb dat deze week een paar keer meegemaakt: dat je samen kijkt naar een goede foto, en dat iemand zegt “wat origineel” en iemand anders tegelijkertijd ‘hoe cliché”. Iemand zegt “wat mooi” en iemand zegt “hoe vreselijk!”. Smaak is en blijft puur persoonlijk.

Op dit moment volg ik een discussie op Facebook over een foto die gemaakt werd op straat. Op de foto zie je een hele dikke dame vooroverbuigen over een kinderwagen. De fotograaf heeft haar van achter gefotografeerd: je ziet haar hele dikke billen in een strakke latex broek uitpuilen. Ze is onherkenbaar, maar de reacties zijn niet van de lucht. Ze gaan van ‘schandelijk, hoe durft de fotograaf’ tot ‘wat een geweldige en maatschappij-kritische foto’. Ook deze foto werd gemaakt door een hele goede fotograaf.

Zo zie je maar: over fotografie kun je heerlijk zeiken. Er is altijd wel iemand die er niet tegen kan dat iets bewonderd wordt. Het is voor mij, niet zo gelauwerde maar wel zeer ambitieuze fotograaf, belangrijk dat te realiseren. Aan het eind van de dag zullen er altijd mensen zijn die je foto’s niet mooi vinden. Waar het om draait, is je eigen visie: hoe jij de wereld ziet en die in beeld brengt. En voor de overige kritiek moet je dan maar een olifantenhuid hebben.