In mijn werk als professionele fotograaf kom ik allerlei ideeën en voorstellingen tegen die mensen hebben over mijn vak. Soms zijn ze humoristisch, soms zijn ze frusterend — maar ze zijn altijd verwarrend!

Ik zet daarom de voornaamste 10 waan-ideeën even op een rij!

1. Een professionele fotograaf maakt een goede foto in een paar secondes…
Logisch toch? Die professionele fotograaf is zo ervaren; hij heeft zo’n goede camera — hij hoeft alleen maar te richten en te klikken.
De waarheid is dat een professionele fotograaf precies weet welke factoren een foto geweldig maken en dus heel zorgvuldig te werk gaat. Elk klein detail wordt precies naar zijn hand gezet. Je maakt de foto zelf in een fractie van een seconde — maar het echte werk zit in de details erom heen! Een goede foto ontstaat met véél voorbereiding!

2. Als ik de fotograaf betaald heb is de foto van mij en mag ik er mee doen wat ik wil…
Nou… nee. In Nederland, en in de hele westerse wereld trouwens, vallen fotografische beelden onder de auteursrechten. Volgens de wet blijven de beelden eigendom van de fotograaf. Deze geeft jou een gebruikslicentie. Dat betekent dat jij de foto mag gebruiken — maar een ander niet zomaar. Wat wel en niet mag, wordt gespecificeerd in de gebruikslicentie. Je fotograaf moet hier duidelijk over zijn — en als hij dat niet is, moet je er naar vragen.

3. Professionele fotografen zijn de hele dag bezig met hun hobby!
Was het maar zo… de gemiddelde professionele fotograaf is vooral bezig met organiseren, acquisitie, administratie, nabewerking, onderhouden van relaties met klanten, reizen, opbouwen, spullen sjouwen, overleg, netwerken, studie… we zijn maar een klein gedeelte van de tijd daadwerkelijk bezig met fotograferen.

4. Professionele fotografen verdienen bakken met geld!
Ja, en we lunchen elke dag met supermodellen in New York en vliegen met privéjets naar idyllische eilanden waar we leuke shoots doen voor playboy en zo…
Helaas. De realiteit is dat de hoeveelheid werk die een professionele fotograaf moet doen om een opdracht met succes te verkrijgen en uit te voeren niet in verhouding staat tot de feitelijke inkomsten. Anders gezegd: de fotograaf is relatief zeer weinig uren declarabel. De gemiddelde Nederlandse professionele fotograaf werkt 60 uur in de week en heeft een omzet van rond de €40.000. Daar moeten de onkosten en belastingen nog af. Je begrijpt: dat is geen topinkomen.

5. Elke professionele fotograaf kan mijn opdracht aan
Je bent ten slotte toch professionele fotogaaf, niet? Dan kun je mijn feest, of mijn bruiloft, of mijn product, of mijn portret ook wel fotograferen… Helaas. De realiteit is dat er binnen fotografie veel subdisciplines zijn. Zo fotografeer ik zelf bijvoorbeeld veel evenementen en portretten. Ik heb in mijn apparatuur en vaardigheden keuzes gemaakt waarom u met dergelijke opdrachten goed bij mij terecht kan. Maar een sportwedstrijd ga ik echt niet fotograferen en voor schoolfotografie hoeft u mij ook niet te benaderen (en er zijn nog veel meer dingen die ik niet doe!).Niet iedere professionele fotograaf kan uw opdracht dus uitvoeren. Sommige fotografen zeggen ‘ja’ op elke vraag — maar u komt van de koude kermis thuis! Kijk zorgvuldig naar het portfolio van de betreffende fotograaf en praat met hem over de opdracht!

6. Een professionele fotograaf is een prettig mens met een servicegerichte instelling.
Was het maar waar… Zeker: er een heleboel professionele fotografen zijn hele prettige mensen die er op uit zijn om het u als klant helemaal naar de zin te maken — maar dat geldt lang niet voor alle professionele fotografen. In de 10 jaar dat ik nu in deze branche rondloopt heb ik relatief zeer veel schokkende verhalen gehoord en voorbeelden gezien van fotografen die niet konden communiceren, of zich zelfs echt misdroegen. De realiteit is dat sommige mensen kiezen voor het ZZP’erschap, en voor fotografie specifiek, omdat de isolatie van het alleen werken ze aantrekt. Samenwerken is een kunst… Dat geldt natuurlijk voor iedere branche, maar toch: kies uw professionele fotograaf zorgvuldig! Gelukkig zijn er ook veel fotografen die juist heel goed en professioneel kunnen samenwerken!

7. Een professionele fotograaf is daadwerkelijk ‘een professioneel fotograaf’
I know, klinkt gek. Maar ik moet u helaas vertellen dat veel fotografen zichzelf ‘professioneel’ noemen, terwijl ze er eigenlijk gewoon een vaste baan naast hebben. Dat kan een part-time baan zijn, maar in veel gevallen ook een full time baan. Ze hebben dan een visitekaartje en een website waar ‘professionele fotograaf’ op staat, maar fotografie is voor hen een neven-aktiviteit. Niet dat ze niet kunnen fotograferen, en niet dat ze geen mooie foto’s kunnen maken… maar de ervaring en deskundigheid waar u naar zoekt in een professinele fotograaf is wellicht niet aanwezig!

8. Elke professionele fotograaf besteedt zorgvuldige aandacht aan zijn beeld
Klinkt voor de handliggend, en zou ook zo moeten zijn in mijn optiek. Toch kom ik veel te vaak beelden tegen die schijnbaar zonder enig kritisch oog, en zonder enige vorm van nabewerking, aan de klant zijn aangeleverd, of online zijn geplaatst. Dit geldt vooral in de evenementenfotografie: ik kom dan fotografen tegen die vol enthousiasme fotograferen, voor hetzelfde uurtarief als ik zelf — en dan vervolgens hun beelden zonder blikken of blozen — en zonder nabewerking — aan de klant opsturen! En wat me nog meer verbaast is dat er klanten zijn die dat accepteren!

9. Een professionele fotograaf is altijd op zoek naar ‘exposure’ en is dus bereid om te werken in ruil voor naamsvermelding.
Als er één onzin-idee is waar professionele fotografen last van hebben is het deze wel. Naamsbekendheid is alleen interessant als je Erwin Olaf of Anton Corbijn heet. De rest van ons moeten gewoon met geld de hypotheek en boodschappen betalen en daar helpt naamsbekendheid niet mee. Trouwens, die naamsvermelding is al een wettelijke verplichting. Nee, de belofte van naamsvermelding en ‘exposure’ betekent doorgaans dat men wel onze mooie beelden wil gebruiken, maar er niet voor wil betalen.

10. Een goedkope professionele fotograaf is toch ook goed!
Deze verbaast me meer dan alle anderen samen. Het is het idee dat als er een fotograaf is die €50/uur kost en één die € 125 kost, dat die eerste dan ook wel ok is… Die is ten slotte toch ook professioneel…?
Onzin helaas. Mijn inschatting is dat de fotograaf van €50 u flink gaat teleurstellen. De markt voor fotografie is zo open en transparant dat een prijsverschil bijna altijd ook een kwaliteitsverschil betekent! Prijs zegt natuurlijk niet alles…maar toch: in de fotografie geldt ook dat goed koop meestel maar duurkoop is!