Ook in de fotografie geldt: goedkoop is duurkoop

Vandaag hoorde ik weer een horrorverhaal van een klant. Ze waren in zee gegaan met een goedkopere fotograaf. Dat was niet goed afgelopen. Toen mocht ik de hele opdracht overnieuw doen.

Dergelijke horroverhalen hoor ik met behoorlijke regelmaat, maar deze was een beetje vreemd. Enige tijd geleden werd ik benaderd met een verzoek of ik een offerte wilde maken. Het stond niet in de email, maar ik vermoedde al dat het een standaard verzoek was, dat naar vier of vijf fotografen was gestuurd. Dat gebeurt veel vaker — natuurlijk een makkelijke manier om snel te zien wie de goedkoopste is. Een directeur die zijn marketing-dame opdracht geeft: ‘vindt even een fotograaf’! Zij googled even op ‘fotograaf + plaatsnaam’ (want zo bespaar je toch de reiskosten) en hupsakee: één standaardmail naar vijf fotografen.

Ik had een mooie offerte gestuurd. Ik verdiep me altijd in wie de opdrachtgever is, wat de opdracht is. Mijn offertes zijn duidelijk en zijn altijd specifiek op de situatie gemaakt.

onbeleefd
Na twee weken had ik nog niks gehoord. Ik ervaar dat altijd als onbeleefd. Ik zeg het eerlijk: het maken van een offerte kost minimaal een uur, vaak meer; en je hebt zojuist meerdere mensen voor niks aan het werk gezet en je laat ze niet eens weten wat er uit is gekomen, of ze bedankt voor de moeite. Dus ik belde er maar eens achteraan (dat doe ik altijd). De beslissing was natuurlijk op een ander gevallen. Ik vraag dan naar de belangrijkste reden. Men zegt natuurlijk nooit ‘we zijn voor de laagste prijs gegaan’, maar men heeft gekozen ‘voor de beste prijs-kwaliteit verhouding’.

Dan weet ik wel hoe laat het is. Ik heb een scherpe offerte ingeleverd, en als iemand onder die prijs is gaan zitten is het a. een beunhaas, of b. iemand die een prijsnivo hanteert waarop je als fotograaf geen bestaan kan opbouwen en dus jezelf alleen maar in de vingers snijdt. Maar goed, het is het goed recht van iemand om voor een andere fotograaf te gaan. Ik ga niet in discussie maar heb ze vriendelijk bedankt en me aanbevolen gehouden voor mogelijke opdrachten in de toekomst.

Drie weken later kreeg ik een telefoontje. Of ik de opdracht alsnog wilde doen. De toon van het gesprek was een beetje vreemd. Ze wilden er niet duidelijk over zijn, maar het was duidelijk dat ze er toch met die andere fotograaf niet helemaal uit waren gekomen.

Ik heb de opdracht aangenomen en uitgevoerd. Het was allemaal niet zo moeilijk. Maar omdat ik toch wel nieuwsgierig was ben ik vandaag de foto’s persoonlijk gaan langsbrengen. Dat was een mooie ervaring.

Al bij het bekijken van de eerste foto zag ik dat de spanning van het gezicht gleed. Bij de tweede foto begon ze te lachen. Bij de derde foto’s riep ze de directeur erbij. Die begon ook gelijk te lachen. Dat bleven ze doen terwijl ze de hele collectie afkeken. Kreten als ‘leuk!’ en ‘oh prima’ en ‘goed gezien’ en ‘wat sta je er goed op’ volgen elkaar op. Het was duidelijk dat deze foto’s helemaal aan de verwachtingen voldeden.

watskeburt?
Toen heb ik toch even doorgevraagd. Wat was er nou gebeurd? Na enig aandringen wilden ze het wel vertellen. Ik mocht het zelfs op mijn blog plaatsen als ik hun naam er maar uit hield.

Ze hadden in eerste instantie de opdracht gegund aan een fotograaf die ruim goedkoper was dan ik. Op zijn website zagen ze allerlei beelden die mooi waren — waarvan ze zich nu afvroegen of hij die beelden wel gemaakt kon hebben. Van het begin af was duidelijk dat deze fotograaf de opdracht niet goed aan kon. Hij had een eenvoudige camera met twee lenzen en een reportage flitser. Bij de portretten had hij nauwelijks gecoached. De kleuren waren slecht en inconsistent. Er moest een foto van een gebouw gemaakt worden waar een verkeersbord voor stond. Hij had dat niet weggeshopt, en toen daarom gevraagd werd kostte dat extra. De foto’s waren flets van kleur en de composities niet interessant. Ze hebben me de foto’s laten zien. Ik heb maar niks gezegd, maar het schaamrood stond me op de kaken. Ik geloof echt in het principe ‘always bite of more than you can chew’ — maar deze fotograaf had niet één, maar 5 tandjes te hoog gegrepen. Ik heb dan echt last van plaatsvervangende schaamte!

Is there a point?
Ik kan nog wel even doorgaan, maar mijn punt is simpel. Doe zaken met een professional en verwacht daar een professionele prijs voor te betalen. Een fotograaf die het voor de helft van de prijs doet, levert ook de helft van de kwaliteit, de helft van de service, en de helft van wat je wil. Stink er niet in! Hoe mooi de beelden op zijn website ook zijn.

Ook in de fotografie geldt: goedkoop is duurkoop Read More »

Over de prijzen van fotografie

If you think it’s expensive to hire a professional, wait till you hire an amateur.
— Red Adair

Ik schrijf dit blogje voor alle mensen die mij te duur vinden. Met zekere regelmaat zijn er mensen die enigszins geschrokken reageren op mijn prijs: ‘oh, dat is meer dan ik had verwacht’ en ‘daar schrik ik van’. Ze verwachten duidelijk minder te betalen dan de prijzen die ik noem.

Deze week werd ik opgebeld door een dame die ‘diverse portretfoto’s’ van zichzelf nodig had, in de studio gemaakt op verschillende achtergronden. De foto’s moesten ‘enigszins bewerkt worden’ om haar wat jonger en fruitiger voor de dag te laten komen. Ze had donderdag tijd, en kon het dan in 1,5 uur?

Ik zei ja en vroeg er €250 voor. Ik weet uit ervaring hoeveel tijd er in zo’n opdracht gaat zitten en wilde eigenlijk meer vragen, maar vermoedde dat dat teveel zou zijn. Maar ook op de prijs die ik noemde was ze al verontwaardigd; dat was ‘belachelijk duur’. Ze dacht zelf aan een paar tientjes. Waarmee ik vriendelijk afscheid van haar nam.

Ik schaam mezelf niet voor mijn prijzen. Ik ben niet de goedkoopste fotograaf — en ik heb ook geen enkele ambitie om dat te zijn. Ik ben serieus, werk met serieuze apparatuur en stop veel tijd in training en nabewerking. Natuurlijk zijn er goedkopere fotografen dan ik (overigens ook duurdere) — en met een beetje zoeken vindt u misschien wel iemand die het voor de helft van mijn prijs (of nog minder!) wil doen.

Nare gevolgen

Het is waar: in deze markt werken relatief veel fotografen tegen lage tarieven. Dat heeft twee nare gevolgen die ik regelmatig tegenkom. Enerzijds ontmoet ik bijna wekelijks opdrachtgevers die voor een goedkope fotograaf kozen en naderhand ontevreden zijn met het resultaat.  Iedereen kan 10 goede foto’s op een website zetten, maar dat betekent niet dat iedere fotograaf ook met uw opdracht uit de voeten kan! Goedkoop blijkt maar al te vaak toch duurkoop te wezen.

Anderzijds ontmoet ik, ook heel regelmatig, fotografen die ver onder hun kostprijs werken en de boel niet kunnen bolwerken. Professional photography is about more than ‘making money – it’s about making a living! Ik ken fotografen die denken dat ze aan €1500/maand genoeg hebben — totdat de belastingdienst langskomt… en over de toekomst en over iets als pensioen denken ze al liever helemaal niet na!

Wat moet een fotograaf kosten?

Fotografen zijn er natuurlijk in alle soorten en maten. Net als auto’s, huizen, kleding, en soorten brood heb je goedkope types, gemiddelde types en dure types. Je hoeft geen BMW, Audi of Mercedes te kopen — maar die zijn wel sneller, sterker, mooier, comfortabeler en gaan langer mee. Daar zit de innovatie en de kracht. Met een Fiatje trek je minder bekijks! En ‘bekijks’ is nou net waar het bij foto’s wel om gaat!

Rekent u even mee?

Opdrachtgevers die mij ‘te duur vinden’ maken de fout te denken dat ze alleen betalen voor mijn camera en een uurtje van mijn tijd. Waarom dan zo’n ‘hoge’ prijs rekenen? Ze hebben zelf een camera die €500 heeft gekost, dus wat zal die van de fotograaf kosten – €1500? Dus als we die even huren voor een uurtje of twee, dan moet dat toch geen honderden euro’s kosten?

Ik zet even wat dingen voor u op een rijtje. De kosten van een professionele fotograaf zijn ondermeer:

  • Apparatuur
    Mijn camera kost wel iets meer dan €1500 — namelijk €6000. En dan heb ik het nog niet over de lenzen (daar zitten de werkelijke kosten). Als ik u kom fotograferen komt er een tas mee waar u een redelijk luxe auto voor zou kunnen kopen… Zo neem ik niet één, maar twee camera’s mee. Zodat, als er één dienst weigert, ik gewoon door kan gaan. Dat is ‘what separates the men from the boys’ — of te wel dat scheidt de professional van de amateur.
    Feitje: de beginnende fotograaf begint met een investering van €15.000. Intussen zijn mijn zakelijke investeringen daar een veelvoud van.
  • Vervoer
    Met alle spullen die ik nodig heb is OV geen optie. In mijn auto heb ik voldoende spullen om al uw opdrachten aan te kunnen. En met die auto rijd ik 35.000km/jr.
  • Computer en software
    We hebben iets meer nodig dan een eenvoudige computer. Als ik een portret maak en even u wat slanker maak in Photoshop, creëer ik een plaatje van 500Mb… en dat doe ik op een computer die €4000+ kost. Ik gebruik een gacalibreerd scherm, zodat uw kleuren helemaal kloppen. En misschien weet u wat Photoshop kost — en dat is maar één van de software pakketten die ik gebruik!
  • Kantoor en studiohuur
    We moeten ook ergens werken. Studio’s zijn niet de kleinste ruimtes…
  • Training
    Ook hier leiden internet en digitalisering tot snelle ontwikkelingen. Je kunt niet achteroverleunen en uitgaan van business as usual.
  • PR & marketing
    Die google link waar u op klikte kostte het een en ander… Deze website scoort hoog in de Google Search Ranking — heeft u enig idee hoeveel tijd en geld daar in gaat zitten?
  • Telefoon en Internet
    Ik stuur per week zo’n 50Gb aan foto’s naar opdrachtgevers. Dan heb je een redelijke internetverbinding nodig.
  • Administratiekosten
    Ik heb een boekhouder en accountant. Ironie: niemand klaagt als de accountant €130/uur rekent – en die heeft alleen een computer, bureau en een stukje software nodig!
  • Verzekeringen
  • Abonnementen en lidmaatschapsgelden
  • Belastingen, Ziektekostenpremie’s
  • En dan de kosten van je levensonderhoud, hypotheek, vakantie, kleding, pensioenvoorziening, de opleiding en sport van de kinderen, en eventuele goede doelen die je wil steunen…

Declarabele uren

U ziet het: dat is een behoorlijke optelsom! Dat moet je dus terugverdienen met je fotografie. Nou zitten er in een week 168 uur waar dat in moet gebeuren. Vraag is hoeveel uur je werkelijk declarabel kan zijn…

Volgens de International Sosciety of Professional Wedding Photographers is de gemiddelde fotograaf 12,7% van zijn tijd daadwerkelijk aan het fotograferen. Dat vind ik wat laag, maar zelfs de beste/drukste fotografen die ik ken zijn niet meer dan 50% declarabel. De rest van de tijd zijn ze bezig met nabewerking, administratie, netwerken, marketing, printen, etc…

Die dame van dat portret vergat even dat ze ook gebruik maakt van mijn studioruimte; dat ik ook nog geruime tijd bezig ben met nabewerking; en dat ik die middag geen andere opdrachtgever meer kan helpen. De bakker kan klant na klant van dienst zijn; een fotograaf helpt gewoonlijk één klant per dagdeel.

Conclusie

Waar we het nog niet over hebben gehad is de persoon van de fotograaf zelf. In een professionele fotograaf ontmoet u een gedreven professional die jaren heeft geoefend, training heeft gevolgd, diploma’s heeft gehaald, heeft gegraven en geworsteld om zijn techniek perfect te krijgen. Veel professionele fotografen hebben, net als ik, een academische achtergrond en denkniveau. Hij is een expert: iemand die meer dan 10.000 ‘vlieguren’ heeft. U bent bij hem in veilige handen.

En nee — hij (of zij) werkt niet voor tientjes.

Over de prijzen van fotografie Read More »

Waarom zaken doen met een professional?

If you think it’s expensive to hire a professional, wait till you hire an amateur.
— Red Adair.

Bovenstaande (rode) uitspraak, van de vermaarde brandweerman Red Adaire, kwam ik vandaag tegen. Red was de persoon die je belde als je olieveld in de hens stond. Je kon ook iemand anders bellen, iemand die goedkoper was — maar daar was je waarschijnlijk uiteindelijk toch niet goedkoper mee uit.

Deze week werd ik gebeld door de eigenaar van een tandartsenpraktijk. Of ik portretfoto’s kon komen maken van hem en zijn 6 collega-tandartsen, en wat dat zou kosten. Ik vertelde hem dat ik veel professionele portretten maak en dat erg leuk vind, dat ik veel foto’s maak in de zorgbranche en ik noemde mijn prijs voor een dagdeel. Daar schrok hij van. Hij dacht aan de helft. Tsja, zei ik, op mijn tong bijtend om niks over de tandartstarieven van tegenwoordig te zeggen… ik ben een professionele fotograaf. Ik investeer tijd, kennis, apparatuur, etc. Ben al snel een hele dag bezig met deze opdracht in zijn totaal… Ik vond (en vind) dat ik een zeer redelijk tarief hanteer. Maar, zei ik (toen duidelijk was dat hij het teveel vond), u kunt natuurlijk ook zoeken naar een goedkoper alternatief. Hij ‘ging er even over nadenken’ en ‘zou me nog even terugbellen.’

Ik heb natuurlijk niks meer van hem gehoord. Logisch, want elke volgende fotograaf zegt ‘oh, ik doe het voor €50 minder.” Da’s voor beiden makkelijk verdiend. En ja, er zijn fotografen die goedkoper zijn dan ik.  Sommigen zijn veel goedkoper! Soms kan ik je zelfs helpen ze te vinden — want ze zijn er, zelfs bij de vleet. Fotografen met een camera van €500. En twee lenzen. En een flitsertje. En een beetje ervaring. En een website waar 5 mooie foto’s op staan. Die nog bij moeder thuis wonen. Of het er hobbymatig ‘bij’ doen.

Iedereen die een middag met een camera door Rotterdam heen loopt en maar blijft klikken maakt wel 5 mooie foto’s. Je zet ze op een website, en hup, nu ben je ook fotograaf.

Begrijp me niet verkeerd, ik vind het prima dat mensen dit doen. Sommige fotografen klagen over marktverzieking en oneerlijke concurrentie. Ik niet; ik denk juist dat amateurfotografen, zoals ik ze noem, een belangrijke functie hebben. Niet iedereen kan een professionele fotograaf betalen. Sommige dingen moet je niet door een professionele fotograaf laten fotograferen. En sommige amateurfotografen worden later hele goede professionele fotografen! Dus prima dat er amateurfotografen zijn.

Maar in mijn ervaring blijkt dat voor veel mensen het zakendoen met een ‘minder dure fotograaf’ toch op een teleurstelling uitdraait. Goedkoop wordt maar al te vaak — en om allerlei redenen — duurkoop!
Hier zijn een aantal van die redenen. Ik kom ze helaas maar al te vaak tegen!

  • Achteraf blijkt dat de tariefstelling onduidelijk was. Hij of zij heeft hier per ongeluk —of met opzet — onduidelijkheid over laten bestaan. Er moet extra betaald worden voor de nabewerking, of de hoge resolutie bestanden, of voor meer foto’s, of om ze vaker te mogen gebruiken. De prijs is dan vooraf laag, maar achteraf hoog.
  • De fotograaf blijkt toch weinig of geen ervaring met de aard van uw opdracht te hebben. Drie mooie foto’s op een website zeggen niet zo veel… Het sfeervol fotograferen van een evenement is moeilijker dan menig amateur denkt. Het maken van een goed en treffend portret is meer dan ‘even in de camera kijken en hupsakee.
  • De fotograaf weet hoe je op het knopje moet drukken — maar niet hoe je een mooie, beeldende, communicerende foto maakt. Fotografie is meer dan technische kennis van sluitertijden en diafragma’s en ISO’s. Je moet ook ‘een oog hebben dat het beeld kan zien’ — en dat is een vaardigheid die je moet oefenen.
  • De fotograaf heeft simpelweg niet de juiste apparatuur om uw opdracht goed te kunnen invullen.  Voor €500 heb je echt een leuke digitale spiegelreflex, hoor! Helemaal uitstekend voor vakantiefoto’s. Ziet er ook best serieus uit. Maar laat je er niet door in de luren leggen.
  • De fotograaf levert maar een kleine selectie beelden aan, van magere kwaliteit. Vooraf was niet duidelijk hoeveel beelden u zou krijgen en wat uw keuzemogelijkheden waren. De fotograaf heeft ‘de hele avond gewerkt’, maar de rest van de foto’s is onscherp, bewogen…
  • De fotograaf moet zich kunnen inleven in wat de klant wil. Maar al te vaak hoor ik we een nieuwe klant zuchten: “we waren niet zo tevreden over de beelden van de vorige fotograaf…” Dat gebeurde me gisteren nog. Ik moest een evenement fotograferen. De opdrachtgever vertelde me dat de fotograaf die vorige keer het evenement had gefotografeerd, vooral foto’s van de (overigens mooie) hostesses had gemaakt…”
  • De fotograaf bewerkt de foto’s in zijn eigen stijl. Hij of zij bespreekt dit niet van te voren met de klant. Soms is de fotograaf zich er zelf eens niet van bewust dat hij of zij een bepaalde stijl heeft. De opdrachtgever schrikt zich wild: de foto’s zijn te geel, of fel, of the contrastrijk, of juist te soft, te dit of dat. Nou kun je met photoshop veel doen hoor, maar het is tijdsintensief en levert dus serieuze extra kosten op.
    Een vergelijkbaar probleem doet zich voor als de fotograaf de beelden helemaal niet nabewerkt. “Ik doe het in ene goed in de camera,” roept hij. Natuurlijk is het belangrijk om je foto’s gelijk zo goed mogelijk te maken. Maar in het digitale tijdperk hoort nabewerking bij het proces. Net zoals een goede kok de maaltijd niet zomaar op een bord neerploft, maar zorgvuldig zijn best doet op de presentatie.
  • Het ontbreekt de fotograaf aan technische kennis. U krijgt foto’s, maar deze zijn (nog) niet geschikt voor publicatie. Uw fotograaf heeft geen verstand van kleurprofielen, calibratie, resolutie, drukeisen, etc. U hebt betaald, u hebt foto’s — en ze zijn onbruikbaar.
  • De communicatie en administratie van de fotograaf zijn een chaos. U krijgt geen bon. Of de bon is onvolledig. Geen reactie op e-mails.
  • Moet ik nog doorgaan? U hebt geen idee wat ik soms tegenkom: “niet professioneel; maakt sexueel getinte opmerkingen tegen mijn dochter; ruikt niet fris; veroorzaakt schade; is te laat — of komt helemaal niet opdagen; werkt niet hard; flirt met de hostesses; wist per ongeluk de foto’s; wordt plotseling heel erg boos en onredelijk; gebruikt mijn evenement om nieuwe klanten voor zijn fotografie te vinden; trekt alle aandacht naar zich toe; wil de klus in eens zwart doen, heeft de belangrijke fotomomenten gemist; etc, etc…”

Waarom zou je zaken doen met een professionele fotograaf?

  • Een professionele fotograaf heeft een duidelijke tariefstelling: hij vertelt je wat de kosten zijn, wat je daarvoor krijgt en wat eventueel tot extra kosten zou leiden. Hij heeft duidelijke Algemene Voorwaarden, die u precies vertellen wat u kunt verwachten en wat uw rechten zijn. Alles is gedaan om de onduidelijkheid te reduceren en goede samenwerking mogelijk te maken.
  • Een professioneel fotograaf weet wat hij kan en niet kan. Zo hoeft U bij mij niet aan te kloppen voor sport— of natuurfotografie. Dat hoort niet tot mijn ‘repertoire’. Ik heb best wel eens een hele mooie sportfoto en natuurfoto gemaakt, maar die dienst ga ik u niet aanbieden. Daar zijn andere fotografen beter in!
  • Een professionele fotograaf is voortdurend bezig zijn kunst te verdiepen en zijn vaardigheden uit te breiden. Ik doe dat door studie, seminars, workshops, boeken, tijdschriften. Ik bestudeer het werk van andere fotografen. Ik doe aan intervisie met andere fotografen. Ik ben lid van een branchevereniging. Ik lees, kijk, oefen, probeer, studeer, experimenteer. En niet een beetje; nee, daar stop ik uren en uren in — elke week!
  • Een professionele fotograaf levert een ruime selectie beelden aan. Als hij de sluiter klikt is bijna elke foto raak. Er kan een verdwaalde onscherpe of bewogen foto tussen zitten, maar die ziet u nooit. In de ruime selectie foto’s die u geleverd krijgt zitten alleen maar twee soorten foto’s: ‘mooi’ en ‘zeer mooi’.
  • De professionele fotograaf doet zijn uiterste best om te begrijpen wat de opdrachtgever wil. Op welke manier kan hij zijn klant het beste van dienst kan zijn? En als zijn klant dat nog niet goed kan formuleren stelt hij vragen en laat hij voorbeelden zien om zijn klant te helpen de wensen goed te formuleren.
    Ik doe dat bijvoorbeeld door een voorbespreking. Binnenkort ga ik een orkest fotograferen. De verwachtingen van de klant zijn best hoog. Dus heb ik gisteren samen met de opdrachtgever de locatie bezocht en voorbeeldfoto’s bekeken. Voor haar en voor mij is nu veel duidelijker wat ik straks moet doen. Zij weet wat zij moet doen ter voorbereiding.
  • Een professionele fotograaf heeft serieus geïnvesteerd in apparatuur, computers, software en kennis. Als ik een opdracht bij u kom doen komt er een koffer met apparatuur mee. Voor de waarde van die koffer zou u een leuke BMW kunnen kopen… en dan hebben we het nog niet over de computers, software, of wat erin de studio staat.
  • De professionele fotograaf bewerkt de foto’s goed na. Hij heeft een scala aan tools (die behoorlijk kostbaar zijn) en weet welke hij waarvoor moet gebruiken. Hij spendeert serieuze tijd aan de nabewerking: elke foto krijgt individuele aandacht. Hij is zich bewust van zijn persoonlijke voorkeuren, maar weet ook wat de klant mooi vindt. Hij weet wat te weinig, net genoeg, of te veel van een bepaald effect is. Hij weet wat de mode is, maar ook hoe een tijdloos beeld ontstaat.
  • Fotografie is zelden een doel op zich. De professionele fotograaf weet hoe u de foto’s wilt gebruiken en maakt ze daarvoor geschikt. U wilt printen op aluminium? Geen probleem. Uw foto’s moeten in de krant? Dat stelt hele andere eisen aan de bestanden, maar ook dat vormt geen probleem. Het ene jpg-je is het andere niet…
  • Een professionele fotograaf is ook een serieuze ondernemer. Ik reageer binnen 24 uur op zakelijke mails en telefoontjes. Ik heb een boekhouder, accountant, verzekeringsagent en een incassobureau. Dat laatste wilde u misschien niet weten…

U begrijpt het wel. Tussen de fotograaf die mijn vriend de tandarts voor €200 wilde helpen en mij als professionele fotograaf zit nog wel een behoorlijk verschil.

Ik kwam ergens de uitspraak tegen dat ‘een expert is iemand die meer dan 10.000 uur heeft besteed aan een onderwerp.’ Dat is misschien wel de beste samenvatting van het bovenstaande. Dat komt neer op 5,2 jaren — als je er fulltime mee bezig bent. De keuze is aan u. Als u nog steeds zaken wil doen met een amateur, klik dan hier. Alle anderen mogen hier klikken. 🙂

PS. wilt u meer weten over wat professionele fotografen gemiddeld kosten en verdienen, kijk dan hier. Het zal u snel duidelijk worden: als ik veel geld had willen verdienen… was ik wel tandarts geworden.

Waarom zaken doen met een professional? Read More »