Aan het eind van elke zomer is het weer lachen geblazen op mijn Twitter tijdlijn. Het gevloek en getier aan het adres van ‘de fotograaf’ (een woord waar ik op filter) is dan niet van de lucht!

Wat is er aan de hand? De scholen zijn weer begonnen en dan komt de schoolfotograaf weer langs.  Dat moet aan het begin van het jaar, want dan kan de school schoolpasjes en namenlijsten met foto’s maken. Zo kan de leraar van uw kind de namen nog voor de kerst een beetje leren kennen. Zonder zo’n lijst duurt dat tot Pasen — en dan is het schooljaar alweer bijna over.

Hoe de schoolfotograaf te werk gaat

Waarom dat gevloek en getier op de schoolfotograaf? Zo’n schoolfotograaf heeft een ‘one size fits all’ benadering. Hij zet een blauwe achtergrond neer (want: ’blauw staat overal bij’) en een flitslamp en stoeltje. Vervolgens komt klas na klas kind na kind op dat stoeltje zitten, maakt hij elke keer hetzelfde grapje (‘hallo meneer de koekepeer’) en drukt hij op zijn knopje. Next!

Geen wonder dat mijn tijdlijn zich vult met zoveel frustratie. Voor een paar euro’s hebben pa en ma weer een foto — maar vraag me niet hoe ik er op sta!

Begrijp me goed: er is niks mis met schoolfotografen. Ik ken er een aantal die zeer gedreven en met plezier hun werk doen. Ze hebben hun proces helemaal ge’finetuned’ en hun efficiency is superhoog.

Ik ben portretfotograaf – geen schoolfotograaf

Met enige regelmaat krijg ik de vraag, als ik toch ergens ben, of ik dan ook even wat portretfoto’s wil maken. “Je bent er toch,” zegt de dame van het evenement, “kun je dan ook even wat foto’s maken van onze directeur en bestuur?” Je hoort haar denken: ‘sla ik even twee vliegen in één klap.” Een mooie kosten- en tijdsbesparing!

Natuurlijk wil ik op alle manieren helpen en u hogere kosten besparen. En toch moet ik u vertellen dat dit geen goed idee is — en dat ik het dus niet doe. Waarom? Omdat ‘de schoolfotograafmethode’ (even heel snel een portretje maken) zelden of nooit een goed resultaat oplevert. Elk gezicht is anders en elke persoon gedraagt zich anders voor de camera. Een goede portretfoto vraagt gewoon even tijd — en concentratie. En ook dat laatste is een probleem: de heren en dames in kwestie hebben vaak wel wat anders aan hun hoofd dan even geconcentreerd meewerken met de fotograaf!

Onlangs deed ik het wel voor een opdrachtgever. De dame van de communicatie haalde me over. Naderhand schreef ze me terug: “nu zie ik wat je bedoelt. Ik had beter naar je moeten luisteren…”

Een portretfoto vraagt meer zorg, en is dus ook niet zomaar even gemaakt. Een goede portretfoto (eentje die u daadwerkelijk gaat gebruiken in uw communicatie) heeft persoonlijkheid, uitstraling en verhaal. Je maakt er nooit maar één; je maakt er een aantal. De fotograaf maakt connectie met zijn model – en dat is meer dan ‘kijk eens hier — klik’. Ik begrijp best dat een foto zelf in 1/125^ste van een seconde gemaakt wordt — maar daarom heen zit voorbereiding, aftasten, het maken van connectie en het samen evalueren van de beelden en misschien (lees: hoogst waarschijnlijk) nog een tweede of derde serie foto’s maken. Steeds op zoek naar het beste beeld. Dat is veel meer dan ‘kijk eens hier’ — en klik!

Dus nee, ik ben geen schoolfotograaf — en zo ga ik ook niet uw portretten maken.