Als ik u, als opdrachtgever, de foto’s lever, wie mag die foto’s dan allemaal gebruiken? Sommige mensen denken dat iedereen de foto’s zo maar mag gebruiken. Ze zijn toch betaald? Daar schuilt echter het addertje onder het gras…
Voorbeeld uit de praktijk
Een tijdje geleden moest ik een zakelijk evenement fotograferen. De opdrachtgever, een samenwerkingsverband van financiële dienstverleners, zocht een mooie reportage van hun evenement. Door middel van een web gallery moest iedereen kunnen zien hoe succesvol het evenement was geweest.
Geen probleem natuurlijk. Ik fotografeerde (met veel enthousiasme) het evenement, bewerkte (ook met veel enthousiasme) de foto’s en maakte een schitterende gallery. Opdrachtgever dolenthousiast: “wat een mooie reportage!” Uiteraard stuurde ik ook de foto’s, zoals gebruikelijk, in hoge en lage resolutie.
Toen ontving ik een nieuwsbrief van een grote bank. Tot mijn verbazing stond daarin mijn foto. Niet veel later stuurde een relatie mij een gedrukte nieuwsbrief van een verzekering, maar daarin mijn foto. “Dat is toch jouw foto?” schreef de relatie. “Mooi hoor!”
Ik was met stomheid geslagen. Hoe kon het dat deze instanties allebei mijn foto’s gebruikten? Een beetje onderzoek liet zien dat nog meer van mijn foto’s door grote banken en verzekeringsmaatschappijen her en der gebruikt werden. Geen van deze partijen had mij hierover benaderd.
Ik zocht dus contact met mijn opdrachtgever. Hoe zat dat nou? “Ja, die foto’s hebben ze van ons. Is dat een probleem dan?”
Helaas wel
Het is belangrijk dat u dit begrijpt: als ik voor u fotografeer, dan mag u de foto’s gebruiken — maar dat geldt niet voor ‘derden’, d.w.z. andere geïnteresseerde partijen.
In mijn offerte stel ik dat meestal als volgt:
“De opdrachtgever ontvangt gebruiksrecht van de foto’s. Eventuele derden, die de foto’s ook willen gebruiken, kunnen contact opnemen met de fotograaf, die hen daarvoor, mits met toestemming van de originele opdrachtgever, een vriendelijk aanbod voor zal doen.”
Dit betekent dus concreet dat de opdrachtgever de foto’s wel mag gebruiken, maar eventuele derden niet — tenzij ze zelf daarvoor een afspraak maken met de fotograaf.
Is dat gek?
Sommige mensen vinden dat gek. De fotograaf is toch betaald? Waar doet hij dan moeilijk over?