Op dit blog heb ik al vaker beschreven dat ik heel regelmatig opdrachtgevers tegenkom die gefrustreerd zijn door hun (vorige) fotograaf. Dit kan allerlei redenen hebben: de samenwerking was bijvoorbeeld niet prettig; de fotograaf leverde niet af wat er was afgesproken; en natuurlijk: de foto’s waren niet goed. Uiteraard wordt er altijd naar de fotograaf gewezen: die heeft het niet goed gedaan. Maar ik kan vaak niet aan de indruk ontsnappen dat deze opdrachtgevers ook wel eens naar zich zelf mogen kijken. Er zijn een aantal valkuilen die u gemakkelijk zelf had kunnen vermijden!
Een gevaarlijk punt, ik weet het. Want de opdrachtgever heeft natuurlijk altijd gelijk. Je mag een opdrachtgever niets verwijten —toch? Maar sommige opdrachtgevers lijken echt boter op hun hoofd te hebben — en dat mag best eens gezegd worden. Sommige opdrachtgevers gaan zo onzorgvuldig met het kiezen van de juiste fotografische om, dat het wel bijna verkeerd moet lopen! In deze blog vindt u een aantal valkuilen die u gemakkelijk kunt voorkomen!
Het gaat vaak al mis bij de offerte-aanvraag
Het begint vaak al bij de offerte aanvraag. De email begint met ‘beste’, en er is niet eens een naam ingevuld. De omschrijving is summier, en dan weet je al: dezelfde tekst is naar een aantal fotografen gestuurd. Met enkele collega’s wisselen we dat uit in een Facebook groepje: ‘ik heb een offerte aanvraag gekregen voor zus-en-zo — is er nog ienand die deze aanvraag heeft gekregen?’ Als er vervolgens een aantal mensen reageren, dan weet je het al: hier is iemand op zoek naar de laagste prijs, zonder zich te verdiepen in individuele portfolio’s. Waarschijnlijk een secretaresse die in opdracht van haar baas even vijf offertes opvraagt, zodat de baas er snel eentje kan uitkiezen. Iene, miene, mutte…
De vraag die zich altijd aan mij opdringt bij het zien van dergelijke offerte-aanvragen is: Waar doe je het nou eigenlijk voor? Ben je op zoek naar kwaliteit — en een prettige samenwerking met een professionele dienstverlener? Of wil je er zo snel mogelijk van af zijn? Is marketing iets dat je moet doen — of geloof je in je eigen product en het belang van goede communicatie?
Van de week had ik het er met iemand op Twitter over. Hij schreef toen:
@FotograafRogier ja en dat is gek want met suboptimale content doe je gewoon niet mee in uiterst competitieve markt
— teun gautier (@teung) October 12, 2016
Dat vond ik een sterk punt: in een uiterst competitieve markt voldoet suboptimale content gewoon niet. Wil je echt meedoen? Dan heb je goede content nodig — en een onzorgvuldig selectieproces van uw fotograaf is de kortste weg naar een totale teleurstelling.
De prijs is een indicatie van de kwaliteit
U moet weten dat de verschillen tussen fotografen enorm zijn. Fotograaf is een vrij beroep, en iedereen kan het heel gemakkelijk worden. Alles wat je nodig hebt is een goedkope camera en een visite kaartje. Er zijn in Nederland zo’n 11.000 mensen ingeschreven bij de KvK als ‘zelfstandig fotograaf’. De Dupho (de branche organisatie van professionele fotografen) schat dat meer dan de helft van hen de fotografie er een beetje bij doet, de zogenaamde weekend-warriors.
Niet dat ik er overigens voor pleit dat fotograaf een beschermd beroep moet worden. Maar het is wel behulpzaam als u zich realiseert dat mijn vak allerlei avonturiers aantrekt. Men blijft het beeld houden dat ik de ene dag de koning en koningin mag fotograferen, de volgende dag op een strand een mooie dame in bikini mag fotograferen, en een dag later oog in oog met een tijger sta… en er allemaal nog voor betaald wordt ook.
In de zoektocht naar een partner die mooie visuele content kan leveren is selecteren op de prijs dodelijk!
Doe onderzoek
Daarmee kom ik op de tweede valkuil. Het is ronduit verrassend dat sommige opdrachtgevers voor sommige fotografen kiezen. Portfolio’s worden niet of nauwelijks bekeken. Dan kun je achteraf boos zijn op de fotograaf. En, in alle eerlijkheid, die had de opdracht misschien niet aan moeten nemen. Maar de opdrachtgever had zelf ook even beter moeten kijken. Zitten er in het portfolio van de fotograaf foto’s van soortgelijke opdrachten? Bevalt de kwaliteit van die foto’s? Kan hij veel of weinig foto’s laten zien van vergelijkbare situaties? Is de kwaliteit van de beelden consistent, of zitten er grote verschillen? Maakt deze fotograaf per evenement één of twee superbeelden, of maakt hij 200 superbeelden? Is deze fotograaf afhankelijk van gelukstreffers, of heeft elk beeld de wow-factor?
Startende fotografen minder capabel
Een derde valkuil is dat opdrachtgevers ervan uitgaan dat de goedkopere fotograaf toch ook wel goed werk zal leveren. Goedkopere fotografen zijn vaak starters, due hun sporen nog moeten verdienen. Om in de termen van Norman Gladwell te spreken: een expert is iemand met 10.000 vlieguren… en dus is niet iedereen een expert. In de fotografie geldt net als in de rest van de werkelijkheid dat prijs een redelijke indicatie is van kwaliteit! Ga je voor de goedkopere optie, dan zullen de beelden en de service ook van mindere kwaliteit zijn. Het blijft een fictie om te denken dat je optimale kwaliteit kunt krijgen voor een lage prijs.
Het verschil zit hem in ervaring, zorgvuldigheid, en de juiste apparatuur. Een goedkope fotograaf moet snel werken, veel schieten, snel bewerken en dan snel weer door naar de volgende klus. Haastwerk is broddelwerk. Goede foto’s vragen een zorgvuldige benadering, zowel tijdens het fotograferen als in de nabewerking. En de juiste apparatuur is cruciaal! Regelmatig kom ik op een evenement collega’s tegen die één camera en twee lenzen hebben. Totale waarde is misschien € 5000? Ik kom met een tas die zo’n € 25.000 waard is, en in mijn auto liggen nog meer spullen. Mocht één camera of flits systeem er onverhoopt mee op houden, dan heb ik twee backup systemen. U begrijpt dat er een prijsverschil zit in onze dienstverlening? Ik kan meer, doe meer, ga verder, kan in meer uitdagende omstandigheden toch een goede foto maken. Zoeken naar de een goedkope prijs staat gelijk een aan keuze voor sub[optimale content voor uw marketing.
Duidelijkheid over auteursrechten is cruciaal
Een vierde valkuil is dat men fotografen die moeilijk doen over auteursrechten links laat liggen. Dat is een valkuil, omdat elke serieuze fotograaf een helder beleid moet formuleren ten aanzien van auteursrecht. Fotografen die niks om auteursrechten geven zijn per definitie amateuristisch bezig. Door zaken met hen te doen loopt u risico: of de fotograaf er nu veel of weinig over zegt: de auteurswet is wel degelijk gewoon van toepassing, en deze stelt dat tenzij dingen goed en specifiek geregeld zijn, u door het publiceren van foto’s altijd inbreuk pleegt op het auteursrecht van de fotograaf. Dit kunt u dus maar beter goed regelen, want niks regelen betekent dat u niks mag! Kies dus voor een fotograaf die u snel de mogelijkheden kan uitleggen.
Check de interpersoonlijke vaardigheden
Een vijfdede valkuil is dat opdrachtgevers alle communicatie per email doen, en dat er op geen enkel moment persoonlijk contact is — tot de opdracht zelf.
In de fotografie geldt net als in de rest van de werkelijkheid: prijs is een indicatie van kwaliteit. Ga je voor goedkoop, dan moet je niet klagen over het resultaat.
Goedkoop is duurkoop
Er zijn nog veel meer valkuilen. Zo maakte ik onlangs mee dat een opdrachtgever na een lang offerte-traject ervoor koos om de hele opdracht uit te besteden aan studenten van een foto-opleiding. Klinkt mooi, niet? Het resultaat was niet om aan te zien, en was dus ook onbruikbaar. En het project had intussen toch wel het één en ander gekost. Vergelijk het met de papers die u schreef tijdens uw opleiding 20 jaar geleden: die vormden toen een uitstekende leerervaring; maar in de wereld van vandaag weet u wel beter wat er van u gevraagd wordt.
Tijd vooraf scheelt u tijd achteraf
Het niet goed afstemmen van verwachtingen vormt ook een grote valkuil. “U bent de professional; u zult wel weten wat we willen” is dan de gedachte. Ik merk regelmatig dat opdrachtgevers snel willen gaan en de tijd niet willen nemen om verwachtingen te verwoorden.”Doe je ding maar”, wordt er dan gezegd. Dat leidt natuurlijk snel tot verwarring. De fotograaf kan uw gedachten niet lezen. Achteraf blijkt vaak echter dat er wel zeker verwachtingen leefden bij de opdrachtgever. De snelheid die u vooraan het proces hoopte te winnen door snel en minimaal te communiceren, raakt u nu in veelvoud kwijt als er moet worden geprobeerd een en ander toch tot een redelijk einde te brengen. Beter had u even wat meer tijd in de afstemming kunnen steken door het goed verwoorden van uw verwachtingen. Op mijn website heb ik bijvoorbeeld een aantal vragen staan waarmee u een goede briefing kunt samenstellen. Zo helpt de professionele fotograaf u om uw verwachtingen concreet te maken.
Samenvatting
Ik zou nog een tijdje kunnen doorgaan, maar het punt is volgens mij wel helder. Als u mee wilt doen in competitieve markten, dan hebt u behoefte aan optimale content. Met de aanname dat elke professionele fotograaf de opdracht wel kan doen, of dat een goedkope fotograaf u ook goede kwaliteit kan leveren is , komt u simpelweg bedrogen uit. De verschillen tussen fotografen zijn enorm. Door zorgvuldiger om te gaan met de keuze van uw fotograaf verzekert u zichzelf van de juiste kwaliteit in de content die u nodig heeft.
